top of page
  • Εικόνα συγγραφέα.

Νέος ψυχρός πόλεμος και ουκρανικό ζήτημα

28.2.2022

Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη


Λέξεις-κλειδιά: Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζελένσκι, ΝΑΤΟ, Τσερνόμπιλ.


22 Φεβρουαρίου 2022, ημερομηνία έναρξης της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας του πλανήτη. Τη μέρα αυτή αποφασίστηκε από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν η εισβολή στην Ουκρανία (που έγινε πράξη δύο ημέρες αργότερα). Την ίδια ημέρα η Μόσχα αποφάσισε να αναγνωρίσει ως ανεξάρτητα κράτη τις αποσχισθείσες από την Ουκρανία “λαϊκές δημοκρατίες” των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ, αλλάζοντας έτσι τα σύνορα σε ένα άκρως νευραλγικό γεωπολιτικά σημείο της υφηλίου. 22-02-2022, μία χρονολογία που διαβάζεται το ίδιο και από τις δύο πλευρές της! Πρόκειται για καρκινική γραφή, όπως συμβαίνει και στη γνωστή βυζαντινή φράση ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ. Οι αλλαγές που έρχονται, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα είναι ασύλληπτες, συγκλονιστικές...

“Ειρηνευτική δύναμη”. Έτσι ονόμασε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά τρόπο οργουελικό, τα ρωσικά στρατεύματα που κατέλαβαν αρχικά την ανατολική Ουκρανία, επεκτεινόμενα αμέσως μετά στην πρωτεύουσα Κίεβο, ακρωτηριάζοντας ένα ανεξάρτητο κράτος-μέλος του ΟΗΕ. “Ο πόλεμος είναι ειρήνη”, έγραφε ο Τζορτζ Όργουελ, στο θρυλικό του βιβλίο “1984”, 73 χρόνια πριν... Άλλωστε, με την εξωτερική πολιτική του Πούτιν και με τα γεγονότα της Ουκρανίας φαίνεται ότι δικαιώνεται η γεωπολιτική πρόβλεψη του Άγγλου συγγραφέα, ο οποίος στο παραπάνω έργο του οριοθετούσε τον κόσμο ανάμεσα σε τρεις μεγάλες δυνάμεις: την Ευρασία (Ευρώπη, απορροφημένη από τη Ρωσία), την Ωκεανία (δηλ. τις ατλαντικές δυνάμεις, ΗΠΑ-Αγγλία κτλ.) και την Ανατολασία (Άπω Ανατολή, υπό την κυριαρχία της Κίνας). Σήμερα η Ρωσία απειλεί να κόψει την ενεργειακή τροφοδότηση της Ευρώπης, βυθίζοντας τη “γηραιά ήπειρο” στο κρύο και το σκοτάδι· θέμα χρόνου είναι να την αναγκάσει να λυγίσει και να την προσαρτήσει στη δική της ζώνη επιρροής, πόσω μάλλον που η ιδέα της περίφημης “Ευρωπαϊκής Ένωσης” έχει πια καταρρεύσει...

Ο Άψινθος της Αποκάλυψης. Και μέσα σ' όλα αυτά, να που ξανακούστηκε ύστερα από καιρό το όνομα του Τσερνόμπιλ! Εκεί που τον Απρίλιο του 1986 είχε σημειωθεί η έκρηξη στο πυρηνικό εργοστάσιο, στα όρια της Ουκρανίας (στην τότε Σοβιετική Ένωση). Το Τσερνόμπιλ, το οποίο στην ουκρανική διάλεκτο μεταφράζεται ως “Άψινθος”: το δηλητηριώδες φυτό, το οποίο αναφέρεται στο ιερό βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννη ως πίπτων αστέρας που μολύνει το ένα τρίτο των υδάτων της Γης. “Καὶ ὁ τρίτος ἄγγελος ἐσάλπισε, καὶ ἔπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἀστὴρ μέγας καιόμενος ὡς λαμπάς, καὶ ἔπεσεν ἐπὶ τὸ τρίτον τῶν ποταμῶν καὶ ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων. καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἀστέρος λέγεται ὁ ῎Αψινθος. καὶ ἐγένετο τὸ τρίτον τῶν ὑδάτων εἰς ἄψινθον, καὶ πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων ἀπέθανον ἐκ τῶν ὑδάτων, ὅτι ἐπικράνθησαν” (Αποκάλυψις Ιωάννου, κεφ. Η΄, στίχοι 10-11). Μετά την κατάληψη της περιοχής του Τσερνόμπιλ από τα ρωσικά στρατεύματα, τον Φεβρουάριο του 2022, υπήρξαν καταγγελίες ότι τα επίπεδα ραδιενέργειας αυξήθηκαν ανησυχητικά. Οι Ρώσοι έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα στην κατάληψη του Τσερνόμπιλ, για λόγους κυρίως γεωστρατηγικούς: “Θέλουν το Τσερνόμπιλ γιατί θέλουν να πάρουν τον έλεγχο ολόκληρης της χώρας”, τόνισε η Έβελιν Φάρκας, η οποία ήταν αναπληρώτρια βοηθός υπουργός Άμυνας (για τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρασία) στην κυβέρνηση Ομπάμα. Και συμπλήρωσε: “Θέλουν να περικυκλώσουν την πρωτεύουσα”. Πράγματι, εάν δει κανείς τον γεωγραφικό χάρτη, θα διαπιστώσει τη στρατηγική σημασία του Τσερνόμπιλ: από εκεί, είναι μια σχετικά ευθεία οδός περίπου 129 χιλιομέτρων νότια προς το Κίεβο, ενώ επιπροσθέτως το Τσερνόμπιλ επέτρεψε στους Ρώσους να διασχίσουν τον ποταμό Δνείπερο, αποφεύγοντας μία δυνητικά επικίνδυνη διέλευση του μεγάλου ποταμού, που διχοτομεί την Ουκρανία, πίσω από τις εχθρικές γραμμές.

Δικαιώνεται ο Χάντινγκτον. Στο πολύκροτο βιβλίο του, “Η σύγκρουση των πολιτισμών” (1996), ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντινγκτον (1927-2008) προέβλεψε τη διάσπαση της Ουκρανίας, παραθέτοντας μάλιστα και σχετικό χάρτη, όπου δείχνει επακριβώς τα νέα σύνορα που θα προκύψουν από την (αναπόφευκτη) διχοτόμηση: η μισή Ουκρανία, η δυτική, με την πρωτεύουσα Κίεβο, που αποτελείται από καθολικό χριστιανικό πληθυσμό, θα αποτελέσει ξεχωριστή πραγματικότητα από το ανατολικό μέρος, το οποίο είναι έντονα φιλορωσικό και χριστιανορθόδοξο, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων και τη χερσόνησο της Κριμαίας (την αρχαία ελληνική Ταυρίδα). Όντως, οι ουκρανικές εξελίξεις οδηγούν προς τον σχηματισμό δύο “Ουκρανιών”, οι οποίες και θα αποτελούν στο εξής τα πολιτισμικά όρια ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, στη βάση της γεωπολιτικής θεώρησης του Χάντινγκτον, ότι χώρες όπως η Ρωσία, τα βαλκανικά κράτη (και η Ελλάδα) και, φυσικά, η Τουρκία δεν ανήκουν στον δυτικό κόσμο. Έτσι, στην Ουκρανία που διασπάται βρίσκονται τα όρια του σύγχρονου κόσμου, ως νέο “σιδηρούν παραπέτασμα” που ύψωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Δικαιώνεται όμως και ο Ρώσος γεωπολιτικός αναλυτής Αλεξάντρ Ντούγκιν, ο οποίος στο άρθρο του “Η Ρωσία θα απορροφήσει την Ουκρανία μέχρι τον Δνείπερο ποταμό!” είχε προβλέψει το 2014, μεταξύ άλλων, τα εξής για το μέλλον της Ουκρανίας και της Ευρώπης: “Αυτή είναι μια καθοριστική στιγμή για τον Πούτιν, κάτι που θα καθορίσει την ύπαρξή του. Ο Πούτιν δεν μπορεί να κάνει πίσω και συνεχίζει τις επιχειρήσεις (πιθανόν με μεγάλες απώλειες). Η Νέα Ρωσία (Ουκρανία) απελευθερώνεται. Η δεξιά όχθη του Δνείπερου ποταμού έχει κατακτηθεί και τα νέα Ρωσικά σύνορα ορίζονται από τον ποταμό. Εγκαθίσταται νέα κυβέρνηση στην εναπομείνασα Ουκρανία στην δυτική όχθη του Δνείπερου. [...] Η Ρωσία δεν σταματάει εκεί, αλλά συνεχίζει στην Ευρώπη, δρώντας ως το κύριο συστατικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Συντηρητικής Επανάστασης [...]. Η Ευρώπη διασπάται. Κάποιες χώρες στοιχίζονται πίσω απο τις ΗΠΑ, αλλά όλο και περισσότερες υποτάσσονται στην Ρωσία. Η Ρωσία αποτελεί μια πιο ελκυστική προοπτική στις δοκιμαζόμενες απο την οικονομική κρίση Ευρωπαϊκές χώρες. Η Ρωσία εφαρμόζει πλέον την «4η θεωρία» που πρεσβεύει την Ευρασιατική Ένωση. [...] Σε όλη την Ευρώπη αρχίζει η διαδικασία της αποαμερικανοποίησης. Μια αυτόνομη Ευρωπαϊκή στρατιωτική δύναμη δημιουργείται με βάση τον Γαλλικό και Γερμανικό στρατό, η οποία αυτονομείται εντελώς από το ΝΑΤΟ. Σχηματίζεται η Ηπειρωτική Ένωση ως συνομοσπονδία Ευρώπης και Ευρασίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρασιατικής Ένωσης. Οι Ρώσοι-Ουκρανοί-Ευρωπαίοι βρίσκονται απέναντι από την Αμερική, η ηγεμονία των ΗΠΑ και η κυριαρχία του δολαρίου, του Ευρωαντλαντισμού, της οικονομικής ολιγαρχίας και του φιλελευθερισμού, λαμβάνει τέλος. Μια νέα σελίδα στην παγκόσμια ιστορία ανοίγει. Οι Σλάβοι έχουν ενωθεί πλέον όχι εναντίον της Ευρώπης, αλλά με την Ευρώπη στα πλαίσια ενός πολυπολικού κόσμου. Από την Λισσαβόνα έως το Βλαδιβοστόκ”.

Ιλαροτραγική φιγούρα αποδεικνύεται στην ουκρανική τραγωδία ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πρόεδρος της Ουκρανίας από το 2019. Ίσως είναι η πρώτη περίπτωση ανθρώπου στον κόσμο, που μετουσίωσε μία εικονική πραγματικότητα σε πολιτική πράξη! Γιατί; Διότι μερικά χρόνια πριν εκλεγεί πραγματικά πρόεδρος της χώρας... είχε παίξει τον ρόλο του “προέδρου” σε μία εξαιρετικά δημοφιλή τηλεοπτική σειρά! Εν έτει 2015 ήταν ο πρωταγωνιστής του σίριαλ “Υπηρέτης του λαού” και τρία χρόνια μετά ίδρυσε πολιτικό κόμμα με το ίδιο όνομα (“Υπηρέτης του λαού”), έχοντας μάλιστα ως κορυφαία στελέχη και συνεργάτες του τους ανθρώπους που δημιούργησαν την εν λόγω τηλεοπτική σειρά. Όμως η επιμονή αυτού του ανθρώπου -εβραϊκής καταγωγής και σφόδρα αντιρώσου- να εντάξει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ, σφίγγοντας έτσι ακόμη περισσότερο τον κλοιό στη Ρωσία, οδήγησε τον Πούτιν στο να βρει την αφορμή και να εισβάλλει στα ουκρανικά εδάφη.

Δεν πρέπει εδώ να λησμονούμε ότι το ΝΑΤΟ, μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1991, δεν επίλεξε να εντάξει και τη Ρωσία στους κόλπους του, ή έστω να συνεργαστεί μαζί της, αλλά ενέταξε σταδιακά στις τάξεις του χώρες που προηγουμένως βρίσκονταν στη σφαίρα της σοβιετικής (ρωσικής) επιρροής: από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία έως την Πολωνία και τις λεγόμενες βαλτικές δημοκρατίες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), όλες αυτές οι πρώην κομμουνιστικές χώρες, και κάποιες άλλες, έγιναν πλήρη μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, γεγονός που εξόργισε τους Ρώσους. Τα νατοϊκά όπλα, συμπεριλαμβανομένων πολλών πυρηνικών, έφθασαν στα πρόθυρα σχεδόν της Μόσχας, πάνω κυριολεκτικά στα ρωσικά σύνορα, κάτι που προκάλεσε στον Πούτιν έντονη ανησυχία για το μέλλον. Υπό αυτές τις συνθήκες, και προ του γεωστρατηγικού της στραγγαλισμού, η “κόκκινη αρκούδα” άρχισε τις επιθετικές ενέργειες, με κλιμακωτή εξάπλωση της γεωπολιτικής της ισχύος, σηματοδοτώντας έναν νέο ρωσικό ιμπεριαλισμό.

Ήταν αμέσως μετά την εσωτερική ανασυγκρότηση της Ρωσίας, την οποία επιχείρησε ο Πούτιν με το που ανέλαβε τη διακυβέρνηση στη Μόσχα την περίοδο 1999-2000. Τον καιρό εκείνο η Ρωσία -επί προεδρίας Μπορίς Γέλτσιν (1931-2007)- παρουσίαζε εικόνα αποσύνθεσης. Κι όμως, μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, έως δηλαδή το 2010, η ρωσική οικονομία απογειώθηκε και το βιοτικό επίπεδο του ρωσικού λαού βελτιώθηκε θεαματικά! Ο Πούτιν συνέτριψε τις βδέλλες που έπιναν το αίμα του έθνους του (τους περιβόητους “Ολιγάρχες”, δηλ. την οικονομική μαφία της χώρας, που απομυζούσε μετά το 1990 τον πλούτο της χώρας εις βάρος των υπολοίπων) και αποκατέστησε σε μεγάλο βαθμό την εσωτερική τάξη. Ακόμη, εκμεταλλεύτηκε κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ενεργειακό προτέρημα της πατρίδας του (αγωγούς αερίου κτλ.), αλλά και το σημαντικό υπόβαθρο φυσικών αποθεμάτων που κρύβει η ρωσική γη, σε Σιβηρία κι αλλού, κι έτσι μπόρεσε μετά το 2000 κυρίως να αφοσιωθεί πιο πολύ στα εθνικά θέματα της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής.

Σπουδαίο ρόλο στη ρωσική ανάκαμψη μετά το 2000 έπαιξε βέβαια και η ουσιαστική συμμαχία του Πούτιν με δύο κομβικής σημασίας δυνάμεις της πολιτικής ζωής της Ρωσίας: με τους κομμουνιστές του Γκενάντιϊ Ζιουγκάνοφ και τους εθνικιστές του Βλαντίμιρ Ζιρινόφσκι. Αμφότεροι οι πολιτικοί αυτοί, ξεπερνώντας τα όποια προσωπικά συμπλέγματα και θέτοντας πάνω απ' όλα τη Ρωσία, υποστήριξαν δημόσια τον Πούτιν σε όλα τα κρίσιμα εσωτερικά και εξωτερικά θέματα, και με τον τρόπο αυτό στην κεντρική Ευρασία επικράτησε μία νέα ιδεολογία αυτοκρατορικού τύπου, ο εθνικομπολσεβικισμός, που μάλιστα τα τελευταία χρόνια κέρδισε έδαφος τόσο στην Κίνα (σύνθεση κομμουνιστικού συγκεντρωτισμού και καπιταλιστικής ελεύθερης αγοράς) όσο και στις ΗΠΑ με το φαινόμενο του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και σε μερικές χώρες της Ευρώπης (Σαλβίνι, Λε Πεν κ.ά.). Τώρα, ο εθνικομπολσεβικισμός τείνει να εξαπλωθεί σε όλο τον πλανήτη, ως η ιδεολογία του μέλλοντος στον 21ο αιώνα!

Πρώτα ο Πούτιν νίκησε τους Τσετσένους ισλαμιστές αυτονομιστές στο Νταγκεστάν. Οι ταραχές είχαν ξεκινήσει ήδη τον Αύγουστο του 1999 (τις ημέρες που ο Πούτιν διοριζόταν πρωθυπουργός της Ρωσίας από τον Γέλτσιν, έναν χρόνο αφ' ότου είχε αναλάβει επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας), αλλά καταπνίγηκαν από τα ρωσικά στρατεύματα λίγες εβδομάδες μετά. Τότε η Μόσχα αποφάσισε να ξεκινήσει μία εκστρατεία εκκαθάρισης της ισλαμιστικής τρομοκρατίας, που ως βάση της είχε τη ρωσική ομοσπονδιακή δημοκρατία της Τσετσενίας. Από τον Δεκέμβριο του 1999 μέχρι τα μέσα του 2009 (μέσα σε 10 ολόκληρα χρόνια) ο Πούτιν κατάφερε να ξεριζώσει το ισλαμοφασιστικό καρκίνωμα των Τσετσένων αυτονομιστών, πετυχαίνοντας έτσι εκείνο που δεν είχε κατορθώσει η άλλοτε Σοβιετική Ένωση στο Αφγανιστάν: τότε, από τα τέλη του 1979 έως τον Φεβρουάριο του 1989 (επίσης 10 ακριβώς χρόνια!), τα σοβιετικά τανκς δεν μπόρεσαν να συνθλίψουν τους Αφγανούς Μουτζαχεντίν, οι οποίοι μέσα από τις σπηλιές και με όπλο την πίστη στον Αλλάχ νίκησαν τον άθεο κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό!

Το καλοκαίρι του 2008 ήταν η σειρά της Γεωργίας. Εν μέσω των Ολυμπιακών αγώνων του Πεκίνου, ο Πούτιν -παραβιάζοντας κάθε έννοια αθλητικής εκεχειρίας- εισέβαλλε στην περήφανη αυτή χώρα, η οποία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το 1991 είχε επιλέξει να προσδεθεί αποκλειστικά στη Δύση. Οι Γεωργιανοί, αν και από τους πλέον πιστούς χριστιανικούς λαούς στον πλανήτη, δεν κατάφεραν να ανακόψουν τη ρωσική στρατιωτική υπερδύναμη, η οποία απέκοψε τα καθαρά γεωργιανά εδάφη της Αμπχαζίας και της Οσετίας (όπου ζει εν μέρει ρωσόφωνος πληθυσμός). Και πάλι ο Πούτιν, κατά την οργουελιανή γλώσσα, έκανε τότε λόγο για “ειρηνευτική επιχείρηση”. Αμπχαζία και Νότια Οσετία αναγνωρίστηκαν από το Κρεμλίνο ως ανεξάρτητα κράτη, τα οποία όμως δεν αναγνωρίζει η Δύση, η οποία εμμένει στην εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας. Παρ' όλα αυτά, ΝΑΤΟ και γενικά Δύση έμειναν στα λόγια και, όπως έκαναν το 1974 στην Κύπρο με τον τουρκικό “Αττίλα”, έτσι και στην περίπτωση της Γεωργίας το 2008 ανέχτηκαν τη ρωσική επιθετικότητα. Ο Πούτιν θριάμβευσε! Ένας νέος Χίτλερ γεννιόταν.

Το 2009, παρά τη συντριβή των Τσετσένων “τρελών του Αλλάχ” από τις ρωσικές δυνάμεις, ορισμένοι ισλαμιστές που διεσώθησαν ενώθηκαν με άλλους στον Βόρειο Καύκασο και άρχισαν μαζικές εξεγέρσεις. Οι άνθρωποι αυτοί αποπειράθηκαν να δημιουργήσουν το “Εμιράτο του Καυκάσου”, χωρίς όμως επιτυχία, αφού περιοχές όπως το Νταγκεστάν, η Τσετσενία, η Ινγκουσετία, το Βόλγκογκραντ και η Αλανία πλημμυρίστηκαν στην κυριολεξία από Ρώσους στρατιώτες και, τελικά, η ρωσική στρατιωτική μηχανή διέλυσε και τον νέο αυτό ισλαμιστικό “μπελά”, αν και κάπως αργά: μόλις στις 19 Δεκεμβρίου 2017 (8 χρόνια μετά τις πρώτες εξεγέρσεις) ανακοινώθηκε επίσημα η οριστική εξάλειψη της ισλαμιστικής τρομοκρατίας στον Βόρειο Καύκασο. Πάντως, ο “τσάρος” Πούτιν βγήκε για μία ακόμη φορά νικητής στα πεδία των μαχών...

Παραδόξως (κατά πολλούς), αμέσως μετά το οριστικό τέλος των ισλαμιστών τρομοκρατών στα εδάφη της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ο Πούτιν προσέγγισε τον ισλαμιστικό παράγοντα [προσοχή: ΟΧΙ τον επίσημο ισλαμισμό, δηλ. τους μουφτήδες, με τους οποίους ο “κοντός Μόσκοβος” είχε ανέκαθεν άριστες σχέσεις, αλλά τα ακραία στοιχεία που και το ίδιο το νόμιμο Ισλάμ θεωρεί αίρεση]. Την ίδια περίοδο, χονδρικά περί το έτος 2017, άρχισε και η προσέγγιση του Πούτιν με την Τουρκία του ήπιου ισλαμιστή ηγέτη Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ προηγουμένως -το 2013 και το 2014- η Ρωσία κέρδισε τη συμπάθεια του αραβικού κόσμου, αφού απέτρεψε τις ΗΠΑ του Μπαράκ Ομπάμα από το να επέμβουν στρατιωτικά στη Συρία, κατά του καθεστώτος Άσαντ, ξεκινώντας από εκεί έναν Γ' παγκόσμιο πόλεμο. Παράλληλα, η Ρωσία εξακολουθούσε να διατηρεί στενές σχέσεις με το Ισραήλ, κι έτσι φαίνεται να κερδίζει διαρκώς έδαφος σε μία παραδοσιακά δύσβατη γι' αυτή περιοχή, την ανατολική Μεσόγειο. Απέναντι στο ρωσοϊσλαμικό γεωπολιτικό τόξο που άρχισε να σχηματίζεται, χώρες της παρακμής και της υπογεννητικότητας στην ευρύτερη περιοχή, όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Σερβία, η Ρουμανία κτλ. απετέλεσαν τα προπύργια της Δύσης και του ΝΑΤΟ· οι χώρες αυτές, σε μελλοντικό θερμοπυρηνικό πόλεμο Ανατολής-Δύσης, θα είναι οπωσδήποτε οι πρώτοι στόχοι των ρωσικών (και όχι μόνο) πυρηνικών όπλων.

Από το 2014 και μετά το ζήτημα της Ουκρανίας άρχισε να απασχολεί όλο και περισσότερο τις διεθνείς σχέσεις. Η χώρα αυτή -όπως κι η Πολωνία- βρίσκεται στο “μαλακό υπογάστριο” της Ρωσίας, συνεπώς κρίνεται από το Κρεμλίνο ως μείζονος στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια των ρωσικών συμφερόντων. Αντίθετα από άλλες χώρες, που κι εκείνες συνορεύουν με τη Ρωσία, αλλά αποφάσισαν να παραδοθούν αμαχητί στον Πούτιν (π.χ. Λευκορωσία, αλλά και Καζακστάν), η Ουκρανία θέλησε να προσχωρήσει στη Δύση, εκνευρίζοντας τους Ρώσους. Εδώ και αιώνες, άλλωστε, υποβόσκει μία αμοιβαία καχυποψία των δύο (συγγενικών) λαών, αφού ιστορικά η περιοχή του Κιέβου -της ουκρανικής πρωτεύουσας- υπήρξε η κοιτίδα των Ρως, δηλ. των πρώτων ρωσικών/σλαβικών φύλων. Και όπως τα λεγόμενα “σλαβομακεδονικά” των Σκοπίων δεν είναι παρά μία παραφθορά της βουλγαρικής γλώσσας, έτσι και το ουκρανικό ιδίωμα αποτελεί τεχνητή γλώσσα, προερχόμενη εξ ολοκλήρου από τη ρωσική. Ένας άλλος λόγος, για τον οποίο η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση κατέστη αναπόφευκτη, είναι βέβαια ο βαθύς εσωτερικός διχασμός της Ουκρανίας σε δύο διαφορετικές μεταξύ τους, και αντιμαχόμενες, πραγματικότητες: στους αντιρώσους των δυτικών επαρχιών και τους ρωσόφωνους της ανατολικής επικράτειας.

Τι συνέβη όμως το 2014; Όπως γράφαμε άλλοτε σε ανάλυσή μας (στις 5 Απριλίου 2014): “Πρόσφατα ξέσπασε η ουκρανική κρίση, ως συνέχεια της «πορτοκαλί επανάστασης» του 2004. Όμως, όπως έγραφε πολύ εύστοχα ο Καρλ Μαρξ, «η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα». Και πράγματι, ως η απόλυτη φάρσα επαναλήφθηκε το κακέκτυπο της «πορτοκαλί επανάστασης» στην Ουκρανία, με τη φανατική Αντιρωσίδα Γιούλια Τιμοσένκο να θέλει να επαναλάβει τον προ δεκαετίας προσωπικό της θρίαμβο! Η Ρωσία αυτή τη φορά δεν δίστασε να εισβάλλει σε ουκρανικό έδαφος και, με το «έτσι θέλω», να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα στην Κριμαία με βασικό ερώτημα: «Ναι» ή «Όχι» στην ανεξαρτητοποίηση της περιοχής! Τελικά, στις 16 Μαρτίου του 2014 η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Κριμαίας (της αρχαίας χερσονήσου της Ταυρικής) ψήφισαν υπέρ της κήρυξης ανεξαρτησίας της περιοχής τους. Στα παραπάνω οι Αμερικανοί αντέδρασαν απλώς λεκτικά. Έχουν πια παρέλθει οι καιροί, στους οποίους οι Δυτικοί βομβάρδιζαν παράνομα ολόκληρες χώρες, όπως π.χ. έκαναν το 1999 στη Γιουγκοσλαβία, ή εισέβαλλαν ανελέητα σε ανεξάρτητα κράτη, όπως π.χ. στο Ιράκ το 2003. Τώρα έχουν απέναντί τους μία καινούρια Ρωσία, η οποία γεννήθηκε κυριολεκτικά «εκ της τέφρας»! Γι’ αυτό και ο Μπαράκ Ομπάμα υποχώρησε στο θέμα της Ουκρανίας, όπως άλλωστε είχε κάνει και τον Σεπτέμβριο του 2013 στο αντίστοιχο της Συρίας” (βλ.: εδώ ).

Όλα αυτά συντείνουν στην προσπάθεια ανασύστασης της Σοβιετικής Ένωσης, που επιδιώκει ο Πούτιν. Το 2018 ο Πούτιν ανανέωσε την εξαετή προεδρική του θητεία (έως την άνοιξη του 2024). Γράφαμε, λοιπόν, τότε σε άλλη ανάλυσή μας (δημοσιευμένη στις 25 Μαρτίου 2018), ανάμεσα σε πολλά άλλα, και τα εξής: “Τον Φεβρουάριο του 2014 οι φιλοδυτικοί και αντιρώσοι Ουκρανοί προσπάθησαν να ανατρέψουν τον φίλα προσκείμενο στη Μόσχα πρόεδρο της χώρας. Ο Πούτιν βρήκε την αφορμή που έψαχνε και διέταξε τα ρωσικά στρατεύματα να εισβάλουν στην Ουκρανία! Το αποτέλεσμα υπήρξε μία περιοχή της Ουκρανίας, η χερσόνησος της Κριμαίας, να αποσχιστεί από το Κίεβο και, τελικά, να προσαρτηθεί από τη Ρωσία! Επίσης, σε μια χώρα βαθύτατα διχασμένη σε δυτικές (καθολικές) και ανατολικές (ορθόδοξες) επαρχίες, οι ρωσόφωνοι της Ανατολικής Ουκρανίας αυτοανακηρύχθηκαν ανεξάρτητο κράτος με την ονομασία «Νοβορωσία» (Νέα Ρωσία). Τελικά, η Ουκρανία σήμερα παραμένει τυπικά μόνο ενιαία, αφού το ανατολικό της τμήμα ελέγχεται πια από το Κρεμλίνο, όντας ουσιαστικά στη σφαίρα επιρροής της πουτινικής Ρωσίας… Πάμε λοιπόν για άμεση ανασυγκρότηση της άλλοτε σοβιετικής αυτοκρατορίας; Είναι πολύ πιθανό αυτό να συμβεί στη διάρκεια της νέας εξαετούς θητείας του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο οποίος σχεδιάζει πράγματι μια ΕΣΣΔ-2, αν και χωρίς τις βαλτικές χώρες (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), οι οποίες έχουν προσχωρήσει πλήρως στο σύστημα της Δύσης, αλλά ενσωματώνοντας στον νέο «σοβιετικό» κορμό κομμάτια άλλων ανεξάρτητων κρατών -όπως από την Ουκρανία ή τη Γεωργία-, καθώς και ολόκληρες μετασοβιετικές χώρες, π.χ. το Καζακστάν και τη Λευκορωσία. Το θέμα είναι πώς θα αντιδράσει σε όλα αυτά η Δύση, και κυρίως οι ΗΠΑ, που έχουν στο μεταξύ φροντίσει να περικυκλώσουν τη Ρωσία με τα πυρηνικά του ΝΑΤΟ” (βλ.: εδώ ).

Οι εν λόγω επιθετικές κινήσεις του Βλ. Πούτιν εντάσσονται σε αυτό που ονομάστηκε ως “Δόγμα Πούτιν”, που στην πραγματικότητα δεν αποτελεί παρά το εισαγωγικό μέρος της “Νεώτερης Σοβιετικής Ιδεολογίας”. Αντιγράφουμε από ανάλυσή μας, της 12ης Ιανουαρίου 2014, το κάτωθι πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα: “Το «Δόγμα Πούτιν» πρεσβεύει σαφώς τη δημιουργία μίας νέας Σοβιετικής Ένωσης! Κάτι καθόλου απλό, διότι όταν ανέλαβε ο Πούτιν την ηγεσία της χώρας είχε να αντιμετωπίσει τη διπλή πρόκληση: αφενός τον τοπικό ανταγωνισμό της ανερχόμενης Κίνας και αφετέρου την «αιχμαλωσία» της Ρωσίας από τα πυρηνικά απόβλητα των ΗΠΑ [ελάχιστοι γνωρίζουν ότι στις αρχές της δεκαετίας του 1990, για μερικά κιβώτια... βότκας (!), ο Γέλτσιν παρέδωσε ρωσικό έδαφος στους Αμερικανούς, στην περιοχή του Τσελιάμπινσκ, προκειμένου οι ΗΠΑ να αποθηκεύουν εκεί τα άχρηστα πυρηνικά τους απόβλητα, με ό,τι συνέπειες είχε αυτό για την υγεία των κατοίκων της περιοχής, αλλά και λόγω του εκβιασμού που ασκούν έκτοτε οι Αμερικανοί προς τους Ρώσους, να «προσέχουν» μην τυχόν και εκραγούν «κατά λάθος» τα εν λόγω πυρηνικά!...]. Πάντως ο Πούτιν, παρά τις απίστευτες δυσκολίες, κατόρθωσε πολλά! Ανασυγκρότησε τη ρωσική κοινωνία, που είχε διαλυθεί τη δεκαετία του 1990, και ενίσχυσε τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας. Επίσης, μπόρεσε και έφερε και πάλι σε φιλορωσική τροχιά μερικές από τις χώρες του λεγόμενου «εγγύς εξωτερικού» (άλλοτε επαρχίες της ΕΣΣΔ), όπως π.χ. η Λευκορωσία. Αλλά και η Ουκρανία είναι σήμερα μία χώρα ουσιαστικά διασπασμένη στα δύο: καθολικοί αντιρώσοι στο δυτικό της κομμάτι και ορθόδοξοι φιλορώσοι στο ανατολικό της τμήμα. Είναι πολύ πιθανή ακόμα και η διάσπαση της Ουκρανίας, με το ανατολικό τμήμα να αποκόπτεται από το δυτικό τα επόμενα χρόνια και να προσδέεται σιγά σιγά στη «μάνα» Ρωσία. [...] Συνεπώς, το «Δόγμα Πούτιν» προωθεί πολύ επιτυχημένα το συνολικό πρόγραμμα της «Νεώτερης Σοβιετικής Ιδεολογίας». Μία νέα Σοβιετική Ένωση αναδύεται σήμερα, βασισμένη στην «παράξενη» μείξη της Ορθοδοξίας με τον κομμουνισμό” (βλ.: εδώ).

Ουκρανία, περίκλειστη χώρα... Με τις κινήσεις του αυτές (κατάκτηση της Κριμαίας το 2014, δημιουργία έκτοτε της Νοβορωσίας-Νέας Ρωσίας στα ανατολικά τμήματα της Ουκρανίας και, τέλος, εισβολή και κατάληψη της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022), ο Πούτιν κατόρθωσε τελικά να απομακρύνει τους Ουκρανούς από τις ακτογραμμές τους στον Εύξεινο Πόντο. Πρόκειται για μία κίνηση τεράστιας γεωπολιτικής (γεωστρατηγικής και γεωοικονομικής) σημασίας! Διότι κατ' αυτό τον τρόπο η Ουκρανία χάνει πλέον την υπόστασή της ως κράτος που βρέχεται από θάλασσα και αποτελεί, τούδε και στο εξής, αποκλειστικά “κλειστό” κράτος. Αλλάζουν έτσι πλήρως οι κανόνες ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και κατ' επέκταση ολόκληρη η εικόνα της πλέον κρίσιμης γεωπολιτικά περιοχής του πλανήτη! Ο σκακιστής Πούτιν, με μία κίνηση-ματ, αλλά και με μπόλικη βία, ορίζει νέους κανόνες στο διπλωματικό παιχνίδι, που όμως θα έχουν τρομακτικές παρενέργειες και προεκτάσεις, κυρίως... προς νότο, εκεί δηλαδή που βρίσκεται η Ελλάδα.

Ἂν ὁ πόλεμος πιαστῆ ἀπὸ κάτω, λίγα θὰ πάθετε· ἂν πιαστῆ ἀπὸ πάνω, θὰ καταστραφῆτε” (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, 18ος αιώνας). Και να που ο πόλεμος (ο τρίτος θερμοπυρηνικός πόλεμος ή Αρμαγεδδών των προφητειών) “πιάστηκε” από πάνω! Ξεκίνησε, δηλαδή, βόρεια της Ελλάδας -στην Ουκρανία- και όχι νότιά της, στη Συρία. Το κλειδί εδώ είναι η Τουρκία, δηλ. η πλέον στρατηγική χώρα στις επερχόμενες -μετά το πέρας του πολέμου στην Ουκρανία- εξελίξεις, που προμηνύονται δραματικές. Ρωσία και Δύση θέλουν, η καθεμία για τους δικούς της λόγους, έντονα τη συμμαχία της Τουρκίας στα διαγραφόμενα γεγονότα που καταφθάνουν. Άρα ο “σουλτάνος” Ερντογάν θα κάνει τα πάντα, προκειμένου να εκμεταλλευθεί προς όφελος της χώρας του τη νέα διαμορφούμενη γεωπολιτική κατάσταση. Πώς; Επικαλούμενος την αλλαγή των διεθνών συνθηκών, που ορίζουν τον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο πέλαγος, εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, λόγω ακριβώς της αποκοπής της Ουκρανίας από τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας. Ιδιαίτερα, η Τουρκία θα προσπαθήσει να αναθεωρηθεί η σύμβαση του Μοντρέ (1936: Σύμβαση για το καθεστώς των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων), αλλά και η συμφωνία της Λωζάννης (1923), η οποία ορίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δεν είναι μυστικό, εξάλλου, ότι ήδη από το 2016 ο Ερντογάν έκανε δημόσια λόγο για την ανάγκη “επικαιροποίησης και αναθεώρησης” της συμφωνίας αυτής, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών -το 2023- από την υπογραφή της...

Οδεύουμε, επομένως, σε μια νέα αρχιτεκτονική και ισορροπία ισχύος στην περιοχή. Όχι όμως προς όφελος της διαρκώς συρρικνούμενης Ελλάδας (με το έντονο δημογραφικό πρόβλημα, την προβληματική οικονομία και την κρατική διαφθορά), αλλά της Τουρκίας, η οποία έδειξε ανθεκτικότητα αφ' ενός στο Κουρδικό ζήτημα, διαλύοντας το κουρδικό αντάρτικο, και αφ' ετέρου ανασυγκρότησε την άλλοτε τριτοκοσμική της οικονομία, έχοντας επιπροσθέτως και έναν νεανικό-ανανεούμενο πληθυσμό. Οπότε, ως λογικό επακόλουθο, ο όποιος αναθεωρητισμός επικρατήσει στις διεθνείς συμφωνίες που ορίζουν τη μείζονα περιοχή, θα επεκτείνει νομοτελειακά τον τουρκικό ζωτικό χώρο προς τις περιοχές της Θράκης, του ανατολικού Αιγαίου και της Κύπρου, ελαχιστοποιώντας έτι περαιτέρω, και σε βαθμό δραματικό, τον ελληνισμό. “Finis Graeciae?”, όπως θα έλεγε και ο Χρήστος Γιανναράς; Ο ελληνισμός έφθασε άραγε στο βιολογικό και πνευματικό του τέλος; Θα σημάνει άραγε το ουκρανικό ζήτημα, ως αρνητική φυσική συνέπεια και απόρροια, τον θάνατο της Ελλάδας, της γης των θεών;

Θα πάμε, όμως, όντως για θερμοπυρηνικό πλανητικό (Γ' παγκόσμιο) πόλεμο, με αδιανόητες επιπτώσεις για το μέλλον του κόσμου, στο επόμενο (εγγύς) χρονικό διάστημα; Απ' ό,τι φαίνεται, τουλάχιστον άμεσα, όχι. Κι ετούτο, παρά το ότι ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, κ.κ. Βαρθολομαίος, δήλωσε πρόσφατα τα ακόλουθα: “Η κλιμάκωση στην Ουκρανία μπορεί να εξελιχθεί στον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο”. Ο λόγος; Η Παγκόσμια Τάξη, μέσω των πλέον πρόσφατων εξελίξεων της πανδημίας του νέου θανατηφόρου ιού και των μεταλλάξεων/παραλλαγών αυτού, έχει ήδη επενδύσει πάρα πολλά στο νέο υπερεξελιγμένο σύστημα γενικού ελέγχου, διά μέσου των βιομετρικων μεθόδων που προξενούν οι μαζικοί εμβολιασμοί. Ανά χρονικές φάσεις, ο άνθρωπος συνενώνεται σιγά-σιγά με την τεχνολογία, όντας όλο και πιο πολύ εξαρτημένος απ' αυτήν, και γίνεται μετάνθρωπος. Ένα νέο είδος ανθρώπου δημιουργείται, μαθημένο να ζει μέσα σε συνθήκες συνεχούς πίεσης, με απόλυτη υπακοή στο σύστημα και μες στην αποχαύνωση. Δεν συμφέρει, λοιπόν, στην πλανητική ελίτ να θέσει σε κίνδυνο αυτόν της τον προγραμματισμό. Οπότε, το πλέον πιθανό είναι η ουκρανική τραγωδία να μετεξελιχθεί όχι σε άμεσο θερμό, αλλά σε νέο Ψυχρό πόλεμο, ανάλογο αυτού που βίωσε η ανθρωπότητα από το 1945 ως το 1991.

Ρωσο-ουκρανικός κυβερνοπόλεμος, ως πρελούδιο ηλεκτρονικού παγκοσμίου πολέμου Ανατολής-Δύσης. Απότοκο των σύγχρονων αποκαλυπτικών εξελίξεων αποτελεί η μεταφορά των πολεμικών επιχειρήσεων σε ένα άλλο πεδίο, αυτό της άϋλης (ψηφιακής) πραγματικότητας, δηλ. στον κυβερνοχώρο. Γι' αυτό τον λόγο, μία από τις πρώτες ανησυχίες των ειδικών, με το που ξέσπασε το νεώτερο Ουκρανικό πρόβλημα, υπήρξε το ποιες θα είναι οι κινήσεις των χάκερς και των δύο πλευρών. Επίσημοι ιστότοποι (ρωσικοί και ουκρανικοί) “έπεσαν”, ως συνέπεια του κυβερνοπολέμου, ενώ και οι περίφημοι Anonymous κήρυξαν τον (κυβερνο)πόλεμο στη Ρωσία, “ρίχνοντας” αρχικά το μεγάλο ρωσικό δίκτυο “RT” (“Russian Today”), και στηρίζοντας παράλληλα τους Ουκρανούς. Από την άλλη, όπως διαβάζουμε σε άρθρο του Μιχάλη Ψύλου, στην εφ. “Ναυτεμπορική” (26 Φεβρουαρίου 2022): “Ένας άλλος πόλεμος είχε προηγηθεί της στρατιωτικής επιχείρησης που εξαπέλυσε η Ρωσία αυτή την εβδομάδα στην Ουκρανία: ο κυβερνοπόλεμος. Διακοπές ρεύματος, παράλυση διοικήσεων, διακοπή των τηλεφώνων ή του διαδικτύου: Μια ψηφιακή επίθεση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Στο πλαίσιο της κρίσης Ρωσίας-Ουκρανίας, ο τρόπος αντίδρασης σε μια τέτοια κατάσταση συζητήθηκε μάλιστα στην πρόσφατη Διάσκεψη Κυβερνοασφάλειας του Μονάχου. Οι κυβερνοεπιθέσεις ξεκίνησαν πριν ξεσπάσει η χερσαία εισβολή και ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία: Η κυβερνοεπίθεση στο ουκρανικό Υπουργείο Άμυνας και δύο σημαντικές κρατικές τράπεζες ήταν η χειρότερη που είχε βιώσει ποτέ η Ουκρανία, ανακοίνωσε η κυβέρνηση του Κιέβου - και αναφέρθηκε στη Ρωσία ως πιθανό δράστη. Αρκετοί ιστότοποι της κυβέρνησης της Ουκρανίας είχαν ήδη δεχθεί μαζικές επιθέσεις τον Ιανουάριο. Οι ιστοσελίδες των υπουργείων Εξωτερικών, Καταστροφών και Έρευνας δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν προσωρινά. Ο ιστότοπος του υπουργείου Εξωτερικών έγραφε στα ουκρανικά, ρωσικά και πολωνικά: «Φοβόμαστε και περιμένουμε το χειρότερο». [...] Από την περασμένη Τετάρτη, μία ημέρα πριν την εισβολή στην Ουκρανία, οι κρίσιμες υποδομές στο Κίεβο είχαν γίνει στόχος των επιθέσεων: οι ιστότοποι του κοινοβουλίου, της κυβέρνησης και του υπουργείου Εξωτερικών παρέλυσαν προσωρινά. Την ίδια στιγμή, οι χάκερ κυκλοφόρησαν τους λεγόμενους «υαλοκαθαριστήρες»: Ένα ιδιαίτερα καταστροφικό κομμάτι κακόβουλου λογισμικού που μορφοποιεί εξ αποστάσεως σκληρούς δίσκους και διαγράφει δεδομένα. Σε εκατοντάδες υπολογιστές. Η υποψία είναι ότι πίσω απο την επίθεση ήταν Ρώσοι χάκερ. «Αυτό μπορεί να αποδειχθεί μόνο εάν πραγματοποιήσετε εκτεταμένες έρευνες», λέει ο Μάνουελ Άτουγκ, ειδικός σε θέματα ασφάλειας πληροφορικής και μέλος του Chaos Computer Club που συμβουλεύει εταιρείες και αρχές σχετικά με την ασφάλεια πληροφορικής. Υποθέτει επίσης ότι πρόκειται για χάκερ που πληρώνονται από τη ρωσική κυβέρνηση”.

Και στο βάθος... Μπιλ Γκέιτς; Ποιος άραγε θα είναι ο πρώτος άμεσα ωφελημένος από το ουκρανικό δράμα; Ας κάνουμε τον κάτωθι επαγωγικό λογισμό... Η ουκρανική κρίση, αθέλητα, θα επιφέρει την ενεργειακή κρίση, δηλ. τον προθάλαμο της διαβόητης κλιματικής κρίσης (η οποία απετέλεσε θέμα ενός τελευταίου βιβλίου του Αμερικανού μεγιστάνα Μπιλ Γκέιτς). Ήδη ο Πούτιν απειλεί τους Ευρωπαίους, πως θα κλείσει την ενεργειακή στρόφιγγα. Οπότε, η Ευρώπη οδεύει προς όλεθρο ασύλληπτων διαστάσεων! Φαντάζεται κανείς τους μαλθακούς Ευρωπαίους χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς θέρμανση, χωρίς διαδίκτυο και, αντ' αυτών, με δελτίο παροχής ηλεκτρισμού για μερικές μόνο ώρες ημερησίως; Θα πρόκειται για άνευ προηγουμένου εφιάλτη, τέτοιον που οι γηρασμένοι και παρηκμασμένοι Ευρωπαίοι δεν είδαν ούτε στα πιο κακά τους όνειρα. Είναι φανερό ότι μπαίνουμε σε πολύ (πάρα πολύ) βαθιά νερά... Όμως η διακοπή της ρωσικής ενεργειακής κάνουλας θα έχει, οπωσδήποτε, κάποιες αρνητικές παρενέργειες και για τη ρωσική οικονομία. Από πού θα έχει έσοδα η Μόσχα, από τη στιγμή που οι καλύτεροι πελάτες της, οι αποβλακωμένοι Ευρωπαίοι, θα έχουν πτωχεύσει; Άρα, θα μιλάμε στο τέλος για μία “ισοπαλία του τρόμου”, που θα μειώσει για πολύ-πολύ καιρό τη δύναμη της Δύσης, ενώ σε πρώτο τουλάχιστον στάδιο δεν θα αποφέρει άμεσα κέρδη στη Μόσχα. Συμπέρασμα: κάποιος τρίτος θα βγει κερδισμένος από την όλη υπόθεση! Ποιος; Μα, αυτός που ήδη έχει δρομολογήσει την εναλλακτική παραγωγή ενέργειας, πέραν των στενά κρατικών και των διακρατικών συμφερόντων. Αυτός που ήδη έχει αγοράσει τεράστιες εκτάσεις γης στο Ουαϊόμινγκ των ΗΠΑ, για να κατασκευάσει το πυρηνικό υπερ-εργοστάσιο του μέλλοντος, αλλά και στην Ευρωπαϊκή Τουρκία ή Ανατολική Θράκη, για να εγκαταστήσει μονάδες νέων, υπερσύγχρονων αγροτικών και κτηνοτροφικών καλλιεργειών (μεταλλαγμένα λαχανικά και φυτά, συνθετικό-μη ζωικό κρέας κτλ.) Και ποιος, τελικά, είναι αυτός; Ο κύριος Μπιλ Γκέιτς, ιδρυτής της Microsoft και, κατά πολλούς, δημιουργός του κορωνοϊού/Covid-19...


1.764 Προβολές0 Σχόλια

Πρόσφατες αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων
bottom of page