12.4.2011
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Οι όποιες δραματικές εξελίξεις συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα είναι αλληλένδετες και εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από τα τεκταινόμενα την ίδια χρονική στιγμή στην Τουρκία! Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο που σήμερα βλέπουμε τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία να καταρρέουν τα παλαιά καθεστώτα και να αναδύεται κάτι το εντελώς καινούριο (η Νέα Εποχή)...
Είναι γεγονός ότι στην Τουρκία σήμερα ελλοχεύει ο άμεσος κίνδυνος οξείας σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο βασικές συνιστώσες που απαρτίζουν την κοινωνία της χώρας αυτής: την κυβερνώσα ήπια ισλαμική ελίτ και την αντιπολιτευόμενη (αλλά με ισχυρούς δεσμούς με το «βαθύ κράτος») κεμαλική παράταξη. Πρόκειται για ένα ρήγμα που ανοίγει ολοένα και περισσότερο και το οποίο μάλιστα διεύρυνε το δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές που διεξήχθη στην Τουρκία στις 12 Σεπτεμβρίου 2010.
Οδηγούμαστε λοιπόν σε έναν ιδιότυπο τουρκικό «εμφύλιο πόλεμο»; Οι πληροφορίες μας, ότι οι περίφημοι «στρατηγοί» του (παρα)κρατικού επιτελείου της Άγκυρας ετοιμάζουν εφ’ όλης της ύλης «ψυχολογική επίθεση» κατά του κυβερνητικού διδύμου Ερντογάν-Γκιουλ, δείχνουν ότι η τουρκική κοινωνία είναι ένα «ηφαίστειο» που βράζει... Νέα χαρακτηριστικά εμφανίζονται δειλά-δειλά στον τουρκικό ορίζοντα, που απειλείται από μια γενικευμένη εξέγερση στις μεγαλουπόλεις, προκειμένου να αποτραπεί η «ισλαμοποίηση» της χώρας και η πρόσδεσή της στο «άρμα» του Ιράν. Η Δύση υποστηρίζει, έμμεσα έστω, τη χρήση τέτοιων μεθόδων, για να διασφαλιστεί ο κοσμικός χαρακτήρας αυτού του κράτους, που – επιπρόσθετα – κρατάει τα γεωπολιτικά «κλεδιά» της Ανατολής. Νέες δυνάμεις, ιδιαίτερα ισχυρές, πρόκειται να εμφανιστούν σύντομα στο τουρκικό προσκήνιο και να μεταλλάξουν για μια ακόμα φορά το ρευστό πολιτικό σκηνικό της χώρας, πιστεύουν οι αναλυτές της τουρκικής πολιτικής πραγματικότητας...
Πολλοί θεωρούν ότι, ενόψει των ραγδαίων εξελίξεων, κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας νέας Τουρκίας θα παίξει ο Φετουλλάχ Γκιουλέν, ιδρυτής του ομώνυμου κινήματος, ο οποίος ζει εδώ και μερικά χρόνια υπό μια ιδιότυπη αυτοεξορία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα πυκνό μυστήριο καλύπτει τη σκοτεινή αυτή προσωπικότητα. Στη γειτονική χώρα έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα για τον παράξενο αυτό διανοούμενο, ο οποίος θεωρείται «μαιτρ» των διεθνών παρασκηνίων. Μάλιστα το γεγονός ότι κατέφυγε στις ΗΠΑ οδήγησε μερικούς στο να τον κατατάξουν στους πράκτορες της CIA και να θεωρήσουν ότι δεν είναι παρά ένα σχετικά καινούριο κατασκεύασμα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, με στόχο την ανάδειξή του στην τουρκική ηγεσία για λογαριασμό των συμφερόντων των ΗΠΑ.
Ο Γκιουλέν, με τα δεκάδες βιβλία του και τα ακόμα περισσότερα άρθρα και διαλέξεις του, ενθαρρύνει τον διαπολιτισμικό διάλογο και προωθεί την περίφημη «ισλαμοτουρκική» παιδεία, ένα κράμα ισλαμισμού και τουρκισμού, το οποίο ουσιαστικά απηχεί την πλέον σύγχρονη μορφή του τουρκικού εθνικισμού. Βασικός στόχος του κινήματος Γκιουλέν είναι η διατήρηση της τουρκικής ταυτότητας των Τούρκων του εξωτερικού και γι’ αυτό τον λόγο χρηματοδοτούνται ειδικά φροντιστήρια εκμάθησης της τουρκικής γλώσσας και ιστορίας από Τούρκους μετανάστες (για παράδειγμα στη Γερμανία, όπου ζουν πάνω από 2 εκατομμύρια Τούρκοι). Πολύ χαρακτηριστική είναι η αντιμετώπιση της δράσης του από το Πεκίνο, που σχετικά πρόσφατα κατηγόρησε με τον πλέον επίσημο τρόπο τον Γκιουλέν ότι υποδαυλίζει τις κατά καιρούς εξεγέρσεις των τουρκικής καταγωγής Ουϊγούρων της δυτικής Κίνας (περιοχή Ξιν Γιανγκ). Αλλά η δράση του φτάνει μέχρι και την ελληνική Θράκη...
Ποια λοιπόν είναι η – παρασκηνιακή – δράση του μυστηριώδους αυτού Τούρκου της διασποράς στον νευραλγικό χώρο της Δυτικής Θράκης (που σήμερα ανήκει στην Ελλάδα); Κατά πόσο η δράση του αυτή σχετίζεται με τη συνολικότερη «επιθετική» πολιτική της Άγκυρας στον εν λόγω χώρο; Και, τέλος, ποια είναι η γενικότερη άποψη του Γκιουλέν για την αντιμετώπιση της Ελλάδας από μια νέα «ισλαμοτουρκική» πραγματικότητα;
Η διείσδυση του κινήματος Γκιουλέν στη Θράκη αποσκοπούσε καταρχάς στην «πολιτισμική ανύψωση» της τουρκόφωνης μειονότητας, με βασικό στόχο να οξύνει τον τουρκικό και τον μουσουλμανικό της χαρακτήρα. Θεμελιώδης πτυχή του έργου του στον ευαίσθητο εθνικό χώρο της βορειοανατολικής Ελλάδας ήταν η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου των «Τούρκων» της περιοχής, ώστε να είναι προετοιμασμένοι να διεκδικήσουν μια καλύτερη θέση στην κοινωνία στην οποία ζουν, αλλά και να απαιτήσουν αργότερα μια ευρύτερη προάσπιση των «εθνικών» τους δικαιωμάτων (αυτονομία;)...
Πρέπει εδώ οπωσδήποτε να τονίσουμε ότι οι κινήσεις αυτές του κινήματος Γκιουλέν (που περιλαμβάνουν ίδρυση φροντιστηρίων εκμάθησης της τουρκικής γλώσσας σε Κομοτηνή και Ξάνθη, αλλά και «ειδικού» τουρκικού βιβλιοπωλείου-αναγνωστηρίου) βρίσκονται σε συντονισμό με τις ενέργειες του Γιώργου Παπανδρέου, άλλοτε ως υπουργού εξωτερικών και σήμερα ως πρωθυπουργού, για σκανδαλώδη ευνοϊκή αντιμετώπιση των μουσουλμάνων της περιοχής ως προς την είσοδό τους σε πανεπιστημιακά ιδρύματα κ.ά. Βρίσκονται όμως και σε μια παράξενη «αρμονία» με ένα σχέδιο, αγνώστου ακόμη προέλευσης, προκειμένου η Δυτική Θράκη να διαμορφωθεί σε «νεκρή ζώνη» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, σε έναν χώρο αποκλειστικής οικονομικής δραστηριότητας, στον οποίο θα υλοποιηθεί ένα πείραμα κοινής ελληνοτουρκικής διαβίωσης και ανάπτυξης...
Φυσικά όλα αυτά δεν είναι καθόλου ξεκομμένα από τη γενικότερη πολιτική της Άγκυρας ως προς την ελληνική Θράκη, ειδικότερα δε των εθνικιστικών εκείνων κύκλων που διαφωνούν με την πολιτική Νταβούτογλου και που πολύ θα ήθελαν ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης και ανάληψη του πόστου του υπουργού εξωτερικών από κάποιον ακραιφνή «κεμαλικό».
Είναι λοιπόν ο Φετουλλάχ Γκιουλέν, αυτός ο άλλοτε ιμάμης, ο «δούρειος ίππος» του παντουρκισμού απέναντι στη χώρα μας; Είναι άραγε ο πιο επικίνδυνος αντίπαλος των ελληνικών εθνικών συμφερόντων, εκείνος που θα «χαρίσει» στη μάνα-Τουρκία και την υπόλοιπη Θράκη, «λυτρώνοντας» τα αδέλφια μουσουλμάνους των νομών Ροδόπης και Ξάνθης (και, σε μικρότερο βαθμό, του Έβρου); Απ’ ότι φαίνεται η στάση του Γκιουλέν απέναντι στην Ελλάδα είναι μια στάση μάλλον επιθετική, κάτι που επιτείνει και η παράξενη σιωπή του σε ό,τι αφορά την πατρίδα μας (σχεδόν ποτέ δεν αναφέρεται στην Ελλάδα στις κατά καιρούς δημόσιες ομιλίες του)... Μια μικρή ελπίδα διατηρούν μερικοί ερευνητές, ότι ο Γκιουλέν θα εργαστεί για μια πραγματική προσέγγιση των δύο λαών, χωρίς να απεργάζεται παρασκηνιακά τον «ακρωτηριασμό» της ελλαδικής επικράτειας. Η ελπίδα αυτή βασίζεται στις επαφές που έχει ο Γκιουλέν πέραν του Ατλαντικού με εκπροσώπους του πλανητικού ελληνισμού και κύκλους της ελληνικής ομογένειας...
Οι κεμαλικοί-κοσμικοί κύκλοι της Τουρκίας (που εκφράζονται κατά βάση από τον στρατό και τις υπηρεσίες ασφαλείας και πληροφοριών) εκφράζουν πλέον έντονα τις ανησυχίες τους ότι η διακυβέρνηση Ερντογάν-Γκιουλ προετοιμάζει αργά αλλά σταθερά την είσοδο του Γκιουλέν στα κλιμάκια εξουσίας της Άγκυρας. Πιστεύουν άλλωστε ότι το κυβερνόν κόμμα του AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) θα τον προτείνει ως τον επόμενο πρόεδρο της τουρκικής δημοκρατίας, ολοκληρώνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο την κατάληψη εκ μέρους των ισλαμιστών της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Δεν είναι τυχαίο ότι τον τελευταίο καιρό παρατηρείται στην Τουρκία μία έντονη απαξίωση του Γκιουλέν, τον οποίο έφτασαν στο σημείο να χαρακτηρίσουν μέχρι και ως... Τούρκο Χομεϊνί!
Οδεύουμε λοιπόν σε ριζική αλλαγή του χαρακτήρα του τουρκικού κράτους; Το βέβαιο είναι ότι κάτι τέτοιο δεν θα γίνει χωρίς την αντίδραση των κοσμικών-φιλοδυτικών κύκλων, που νιώθουν προδωμένοι από τις ΗΠΑ και ετοιμάζουν κι αυτοί τη δική τους αντεπίθεση. Εξάλλου η δυναμική της κεμαλικής παράταξης στον στρατό και τις αρχές ασφαλείας (MΙT, Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, Χωροφυλακή) είναι τέτοια, ώστε να μην αποκλείεται ακόμα και μια γενικευμένη σύρραξη, πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο νομίζουν ορισμένοι! Όλα αυτά δικαιώνουν όλους εκείνους που πιστεύουν ακράδαντα ότι, παρά την εντυπωσιακή της οικονομική (και όχι μόνο) ανάπτυξη των τελευταίων ετών, η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε μία πρωτοφανή εθνική κρίση, που πιθανόν να την εμπλέξει και σε πολεμικές περιπέτειες ή ακόμα και να την οδηγήσει και σε εδαφική διάσπαση...
Σχετικά τώρα με το (κατά πολλούς) «αίνιγμα» του τι είναι ακριβώς ο Φετουλλάχ Γκιουλέν, αξίζει εδώ να παραθέσουμε τι έχει αναφέρει δημόσια ο ίδιος ο καθηγητής Κιτσίκης σε παλαιότερη συνέντευξή του (στην εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος»):
«Ο Γκιουλέν – τον οποίο γνωρίζω προσωπικά – είναι φανατικός αμερικανόφιλος. Πρόκειται για έναν «σούφι», δηλαδή έναν σουνίτη που ανήκει στο ετερόδοξο Ισλάμ, ο οποίος μπορεί και συνεργάζεται με όλων των ειδών τις θρησκείες. Ακόμη και με τον δικό μας Πατριάρχη Βαρθολομαίο έχει συνεργασθεί θαυμάσια. Αυτόν οι Αμερικάνοι τον προορίζουν για ένα εναλλακτικό σενάριο μιας ήδη διαμελισμένης Τουρκίας. Ανήκει στον «λάιτ» ισλαμισμό που εκπροσωπεί και ο Ερντογάν, δεν είναι φανατικός και οι Αμερικανοί εκτιμούν πως θα τους φανεί χρήσιμος όταν έλθει η ώρα»...
Τα παραπάνω λεγόμενα του καθηγητή Κιτσίκη ειπώθηκαν πριν από μερικά χρόνια (συγκεκριμένα, το 2008). Φαίνεται λοιπόν ότι η ώρα αυτή, για την οποία κάνει λόγο ο Δημήτρης Κιτσίκης, πλησιάζει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς σήμερα, τρία χρόνια μετά!...