Ιανουάριος 2007
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Η ημισέληνος κατά ή υπέρ του σταυρού (;) Η περίοδος από τα τέλη του 2ου παγκοσμίου πολέμου έως την πτώση του τείχους του Βερολίνου υπήρξε για την ανθρωπότητα μία περίοδος «καυτής» γεωπολιτικής αντιπαράθεσης χωρίς όπλα, εξ ου και πολύ γρήγορα έλαβε την ονομασία «ψυχρός πόλεμος». Η αντιπαράθεση αυτή ήταν εξολοκλήρου δομημένη πάνω σε πολιτικά και ιδεολογικά κριτήρια, εφόσον από την μία πλευρά ήταν τοποθετημένος ο λεγόμενος «ελεύθερος κόσμος» (υπό την ηγεσία των ΗΠΑ) και από την άλλη το κομμουνιστικό μπλοκ δυνάμεων, με κυρίαρχη δύναμη την Σοβιετική Ένωση. Όμως ο «ψυχρός πόλεμος» κάποτε έληξε και τότε εμφανίστηκε αμέσως ένα χάσμα, που θα μπορούσαμε να το καλέσουμε «παγκόσμιο κενό» (“global vacuum”), το οποίο και συνοδεύτηκε από την κρίση συνολικά των ιδεών, των αξιών, πατροπαράδοτων θεωρήσεων κτλ.. Και όπως πάντοτε συμβαίνει σε παρόμοια ιστορικά «ρήγματα», η ανθρώπινη γαιομάζα αναζήτησε νέους τρόπους κάλυψης των κενών, νέες διεξόδους ως προς το να «επανεκκινήσει» τις ιστορικές διαδικασίες και να δώσει καινούρια ορμή στα δρώμενα του ανθρώπινου γένους (ειδάλλως θα συνέβαινε η όντως τρομακτική προοπτική του «τέλους της ιστορίας», που βιάστηκε να θέσει μετά το «σιδηρούν παραπέτασμα» ο Francis Fukuyama). Ως προς την κάλυψη αυτού ακριβώς του «διάκενου» είναι ενδεικτική η κατάσταση που επικρατούσε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στις νεότευκτες δημοκρατίες της άλλοτε Σοβιετικής Ένωσης. Μουσουλμανικοί πληθυσμοί που ήδη στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας πραγματικά «κόχλαζαν», αναζητώντας την έκφραση του εθνοθρησκευτικού τους «είναι», πέταξαν από πάνω τους το κομμουνιστικό προσωπείο, ανακαλύπτοντας ξανά το Ισλάμ, μια «νέα-παλιά» γι’ αυτούς βιοθεωρία, που ήταν ταυτόχρονα δυναμική και πνευματική. Ήταν συνεπώς αναπόφευκτη η σύνδεσή τους με τους (εγγύς άλλωστε γεωγραφικά) υπόλοιπους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Ευρασίας, με έντονο τον πόθο τους να ξεπεράσουν τον εθνικό τους προσδιορισμό, διαμορφώνοντας μία θρησκευτική υπερ-ιδεολογία, τον πανισλαμισμό. Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ Για να γίνει κατανοητή η γεωπολιτική διάσταση ενός φαινομένου, και μάλιστα θρησκευτικού, θα πρέπει οπωσδήποτε να εστιάσουμε πάνω στα συνολικά του ιστορικά και φιλοσοφικά χαρακτηριστικά, που περιλαμβάνουν μια σειρά από επί μέρους συνιστώσες, όπως για παράδειγμα (και ειδικά στην εξεταζόμενη περίπτωση) αυτή της ψυχοσύνθεσης και της εν γένει ψυχολογίας της θρησκείας. Τι είναι λοιπόν το Ισλάμ; Ποιες είναι οι βασικές του παράμετροι που μπορούν εν συντομία να το χαρακτηρίσουν; Τα ως άνω ερωτήματα είναι πολύτιμα για την έρευνά μας, εφόσον καταγίνονται με την σχέση της δεδομένης θρησκείας με τον άνθρωπο και δίνουν το «κλειδί» της ερμηνείας του Ισλάμ ως γεωπολιτικού παράγοντα. Εκείνο που σχετικά γρήγορα κατανοεί κάποιος που εντρύφησε τρόπον τινά στην έρευνα επί του Ισλάμ είναι το γεγονός ότι σίγουρα δεν πρόκειται περί μιας θρησκείας ορθολογιστικής: ο μουσουλμανικός τρόπος σκέψης είναι κατά βάθος μυστηριακός και αποκαλυπτικός. Άρα είναι αδύνατον εξαρχής να γίνει αποδεκτός από ένα δυτικότροπο μυαλό. Το Ισλάμ απευθύνεται πρώτιστα στον ανατολικό πνευματικό χώρο, που εξάλλου είναι και ο γεννήτορας κάθε μυστικιστικής σκέψης κατά το παρελθόν. Προεκτείνοντας αυτήν την άμεση διαπίστωση μπορούμε να δούμε και μια σειρά άλλων πραγμάτων. Πρώτα απ’ όλα το Ισλάμ ως «εξ αποκαλύψεως αλήθεια» έχει πανίσχυρα μυστικιστικά θεμέλια. Συνιστά κάτι ευρύτερο από μία απλή θρησκεία, συνιστά μάλλον «μαγεία», σαγηνεύοντας παρά πείθοντας. Σ’ αυτό το συμπέρασμα οδηγεί και η παλαιόθεν άποψη των δογματικών μουσουλμάνων ότι το ιερό τους βιβλίο, το Κοράνι, αυτό «το βιβλίο που καίει», μόνο όταν διαβάζεται στα κλασικά αραβικά (στη γλώσσα δηλ. που υπαγορεύθηκε και γράφτηκε) μπορεί και επενεργεί πάνω στον αναγνώστη. Είναι χαρακτηριστική εδώ η γνώμη ενός εξισλαμισμένου επιστήμονα, ο οποίος είχε πει προ ετών στον γράφοντα το εκπληκτικό ότι όταν διαβάζεις το Κοράνι στην αυθεντική του γλώσσα, τότε τα αραβικά καλλιγραφικά γράμματα θαρρείς και ζωντανεύουν και αρχίζουν να κινούνται, σαν να χορεύουν! Από την άλλη, το πράσινο φωσφορίζον χρώμα του Κορανίου (και γενικότερα και της ισλαμικής θρησκείας) προσδίδει και αυτό με τη σειρά του μία ελκυστική και ίσως «μαγνητική» δύναμη, αφού μάλιστα λέγεται ότι συγκεκριμένα «ιερά» αντίτυπα του βιβλίου έχουν τη δυνατότητα να φωτίζουν μες στο σκοτάδι! Πρόκειται περί χαρακτηριστικών θρύλων που ενδυναμώνουν την πεποίθηση ότι όντως το Ισλάμ είναι μία μαγευτική (σε όλες της τις πτυχές) θρησκευτική δοξασία, πόσο μάλλον όταν η ελκτική του ισχύς έχει τραβήξει μυριάδες αλλόθρησκους να προσχωρήσουν σ’ αυτό: πράγματι, ας αναρωτηθούμε γιατί άραγε είναι τόσο πολλοί π.χ. οι χριστιανοί που αλλαξοπίστησαν και έγιναν μουσουλμάνοι και από την άλλη τόσο απειροελάχιστοι οι μουσουλμάνοι που έχουν αλλάξει θρησκεία;... Άλλο βασικό γνώρισμα του Ισλάμ, ευδιάκριτο με την πρώτη ματιά, είναι ότι παρά την έλξη που εξασκεί, εντούτοις η γεωγραφία του είναι εξαιρετικά στενή. Πρόκειται σαφώς για μία αντίφαση, λαμβάνοντας υπόψη τα όσα είπαμε αμέσως πιο πριν. Το Ισλάμ δείχνει να έχει πράγματι στενούς γεωγραφικούς ορίζοντες, σφηνωμένο θαρρείς μέσα σε παραλλήλους: δεν μπορεί ποτέ του να επεκταθεί πέρα από ένα σημείο ούτε οριζόντια ούτε κάθετα, έχει δηλ. σταθερά και μη επεκτεινόμενα «σύνορα». Έτσι, λόγω της «εντοπιότητάς» του, που έγινε γεωπολιτική σταθερά διαμέσου των αιώνων, απέκτησε τελικά το γνώρισμα μιας θρησκείας της δυτικής και της κεντρικής Ασίας και της βόρειας Αφρικής, εκεί δηλ. όπου το κλίμα είναι ξηρό και οι θερμοκρασίες αρκετά υψηλές. Ως «θερμή» θρησκεία δεν θα μπορούσε ποτέ του να κυριεύσει πάνω στην προτεσταντική π.χ. Σκανδιναβία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο απομονωτισμός αυτός του Ισλάμ βοηθάει στην εκδήλωση τριών κυρίως φαινομένων: 1. του ακατανόητου για πολλούς περιεχομένου του Κορανίου, που πράγματι σε πολλά του σημεία φάνηκε σαν να έχει γραφτεί από άνθρωπο ευρισκόμενο σε επιληπτική κρίση, 2. στην έλλειψη ενότητας ανάμεσα στους ισλαμικούς λαούς, τους οποίους χαρακτηρίζει ανέκαθεν η πολυδιάσπαση και οι οποίοι ποτέ τους δεν μπορούν να ενοποιηθούν πολιτικά και 3. στην εξωτερίκευση της «περιττής ενέργειας» της ισλαμικής νεολαίας μέσω όχι κατακτητικών πολεμικών εκστρατειών, αλλά μέσω ατομικών (ή ολιγάριθμων ομαδικών) ενεργειών τρομοκρατικής φύσης, που είναι όμως σπασμωδικές και στερούνται σοβαρού επιπέδου οργάνωσης και κεντρικού νοήματος. Αυτά είναι με μια πρώτη ματιά τα κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ισλαμικής ψυχοσύνθεσης, στη βάση των οποίων οικοδομείται η θεώρηση και η δράση του πανισλαμισμού. ΠΑΝΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ ΚΑΙ «ΝΕΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ» Φαίνεται ότι οι μετά το 1989 εξελίξεις μάλλον δικαιώνουν την άποψη του πολιτικού επιστήμονα και συνεργάτη της CIA Samuel Huntington, ότι οι επόμενες πλανητικές συγκρούσεις θα είναι κατά βάση πολιτισμικού και μάλλον θρησκευτικού χαρακτήρα. Μετά δηλ. την «κόπωσή» του από τις παρηκμασμένες πολιτικοκοινωνικές ιδεολογίες ο ενεργός άνθρωπος βρίσκει νέο τρόπο εξωτερίκευσης της πλεονάζουσας ενέργειάς του μέσω της στροφής του προς παραδοσιακότερες μορφές ιδανικών. Απ’ τα ιδανικά αυτά εκείνο που έχει την μεγαλύτερη ισχύ είναι η θρησκευτική-αποκαλυπτική πεποίθηση, συνυφασμένη άλλωστε με τα ενδότερα ένστικτα του ανθρώπου. Ο αιματηρός πόλεμος στην πρώην Γιουγκοσλαβία υπήρξε η πιο τρανή πρόσφατη απόδειξη μιας τέτοιας θέσης. Όλο και πιο πολλοί λοιπόν στον μουσουλμανικό κόσμο ξεπερνούν την στενή τους εθνική ταυτότητα και προσφεύγουν σε έναν νέο αυτοπροσδιορισμό, ο οποίος αναφέρεται σε ένα μη φυλετικό υπερ-έθνος, αυτό του Ισλάμ. Σχηματοποιείται έτσι με ρυθμούς ραγδαίους ο πανισλαμισμός ως θεωρία και κύρια ως πράξη, με πολλές φορές τραγικά αποτελέσματα. Το τόξο αυτό του «έθνους» του Ισλάμ περιορίζεται βέβαια στα δεδομένα γεωγραφικά όρια του ευρασιατικού και βορειοαφρικανικού χώρου, για τα οποία έγινε λόγος προηγουμένως. Μπορούμε επομένως κάλλιστα να μιλούμε πια για εστίες ισλαμικής «διάχυσης της (αρνητικής;) ενέργειας προς τα έξω» μέσω τρομοκρατικών επιθέσεων, που προκαλούνται ανά καιρούς από ισλαμιστικούς πυρήνες, σχηματοποιημένους κατά βάση στις μουσουλμανικές χώρες. Μπορούμε από τις αρχές κιόλας της δεκαετίας του ’90 να κατανέμουμε ως εξής τις εστίες αυτές της ταραχής, χαράζοντας πάνω στον χάρτη τους πυρήνες δράσης του ισλαμικού φουνταμενταλισμού (από δυσμάς προς ανατολάς): - πρώην γιουγκοσλαβικός χώρος- παρατηρήθηκε δράση πανισλαμιστών από την Τουρκία και αραβικά κράτη ήδη στον πόλεμο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης την περίοδο 1992-95. - αλβανική επικράτεια- η αναρχία που επικράτησε στην Αλβανία κατά τη δεκαετία του ’90 υποβοήθησε στον σχηματισμό όχι μόνο μαφιόζικων δομών, αλλά και ισλαμιστικών «καρκινωμάτων». - επαρχία του Κοσόβου- το ίδιο και στο Κόσοβο, πολλοί είναι αυτοί που επικαλούνται τον πανισλαμισμό, καλύπτοντας ίσως έτσι τον τοπικό τους εθνικισμό και αντισλαβισμό, αν και είναι αλήθεια ότι οι Κοσοβάροι είναι εγγύτερα στο Ισλάμ, απ’ ότι οι μουσουλμάνοι της Αλβανίας. - βουλγαρική Ανατολική Ρωμυλία- αναφορές της ελληνικής ΕΥΠ από την περίοδο του δεύτερου πολέμου στο Ιράκ (2003) έκαναν σαφώς λόγο περί πιθανής ύπαρξης ισλαμιστικού πυρήνα Τούρκων της Βουλγαρίας, που στρατολογούνταν από αραβικά πνευματικά ιδρύματα. - Τουρκία- Αμερικανοί αναλυτές εκτιμούν ότι στη χώρα υφίσταται «εν υπνώσει» ολόκληρο ισλαμιστικό ηφαίστειο, που υπό τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να ενεργοποιηθεί, ενώ μετά την άνοδο τα τελευταία χρόνια του πολιτικού Ισλάμ (Erbakan και κατόπιν Erdoğan) θεωρείται ότι ξόφλησε το πείραμα εκμοντερνισμού της χώρας, που είχε τεθεί σε εφαρμογή τη δεκαετία του ’80. - Βόρεια Αφρική- εδώ είναι σε έξαρση το φαινόμενο και από παλαιότερα, τόσο με σφαγές χιλιάδων (περίπτωση της Αλγερίας), όσο και με οργανωμένες τρομοκρατικές οργανώσεις που βάλλουν ευθέως κατά του κοσμικού κράτους (στην Αίγυπτο, όπου και στο Κάιρο βρίσκεται το ουσιαστικό κέντρο του παγκόσμιου ισλαμισμού). - Μέση Ανατολή- στην πολύπαθη περιοχή της Παλαστίνης, ο άλλοτε δυναμικός παλαιστινιακός εθνικισμός (με σαφή ιδεολογικά χαρακτηριστικά και υπό την ηγεσία του Γιάσερ Αραφάτ) έχει πλέον οριστικά αντικατασταθεί από ένα μείγμα πατριωτισμού και θρησκευτικού φανατισμού, με την τάση να επικρατήσει σε λίγα χρόνια οριστικά ο δεύτερος, εφόσον πλέον ο κυρίαρχος στόχος της καταστροφής του Ισραήλ απέκτησε και θρησκευτικές-μεταφυσικές ρίζες. - Ιράκ- το Ιράκ έχει από το 2003 εκπέσει σε κατάσταση πλήρους αναρχίας και έτσι δεν είναι εύκολη η εξαγωγή συμπερασμάτων, πλην όμως η ισλαμιστική επιθετικότητα βρίσκεται σε έξαρση και καλύπτεται πίσω από το προσωπείο ενός εθνοαπελευθερωτικού αγώνα. - Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν- πρόκειται για το πλέον επιτυχημένο πείραμα σύγχρονης θεοκρατίας, που διαρκεί πια σχεδόν τρεις δεκαετίες και που η Δύση – ορθά – θεωρεί ως την πρώτιστη ίσως απειλή για το εγγύς μέλλον (ας όψονται τα περσικά πυρηνικά όπλα). - Αφγανιστάν- μετά την πτώση των Ταλιμπάν από την κυβερνητική εξουσία, οι ισλαμιστές της χώρας επανήλθαν στην πρότερή τους βιαιότητα, κάτι που είναι βέβαια εμφανές από τα συνεχή θύματά της σχεδόν επί καθημερινής βάσης. - Ρωσική Ομοσπονδία- η Μόσχα αντιμετωπίζει (και στρατιωτικά) εδώ και αρκετό καιρό το γνωστό και μη εξαιρετέο πρόβλημα με τους Τσετσένους αυτονομιστές, ενώ την ίδια ώρα φοβάται μήπως ξυπνήσει από τον «λήθαργο» και ο ισλαμικός πληθυσμός της Δημοκρατίας του Ταταρστάν (με κέντρο την πόλη του Καζάν). - Κασμίρ- τα τελευταία χρόνια Πακιστάν και Ινδία έφτασαν πολλές φορές στα πρόθυρα πολεμικής πυρηνικής σύγκρουσης για την περιοχή του Κασμίρ και τότε υπήρξαν εξάρσεις θρησκευτικού φουνταμενταλισμού από πλευράς Πακιστανών μωαμεθανών. - Κίνα- στο Ανατολικό Τουρκεστάν (περιοχή του Ξιν Γιανγκ) διαβιούν οι μουσουλμάνοι Ουιγούροι, που είναι τουρκικής καταγωγής και, νοιώθοντας καταπιεσμένοι, έχουν ήδη από τη δεκαετία του ’90 ξεκινήσει μικρής έκτασης αντάρτικο κατά του Πεκίνου. Και στα παραπάνω θα μπορούσε κανείς να προσθέσει τόσο τις εστίες ισλαμισμού στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες (Αζερμπαϊτζάν, Τατζικιστάν κτλ.) που μετά την ανεξαρτησία τους από τη Μόσχα κυριολεκτικά «ψάχνονται», αλλά και ισλαμιστικά τρομοκρατικά δίκτυα που έχουν δράσει τα τελευταία χρόνια (συνδεόμενα με την Αλ Κάιντα) στις χώρες της Άπω Ανατολής. Το υλικό είναι πράγματι πλούσιο. Το ακραίο Ισλάμ διογκώθηκε πλέον επικίνδυνα και μοιάζει με καταπιεσμένη εκρηκτική ύλη που αργά ή γρήγορα θα εκραγεί... ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ; Αν πριν από μερικά μόλις χρόνια μιλούσε κάποιος περί ορθόδοξου φουνταμενταλισμού το πολύ-πολύ να θεωρούνταν γραφικός και εξωπραγματικός. Μέχρι τις αρχές περίπου της δεκαετίας του ’90 ως ακραία μορφή ορθοδοξίας θεωρούνταν κάποιοι χριστιανοί ζηλωτές ή οι αυτοαποκαλούμενοι «Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί» (Γ.Ο.Χ.), οι λεγόμενοι και «παλαιοημερολογίτες». Θεωρούνταν δηλ. αδιανόητο να υπάρξουν μέσα στον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο φαινόμενα ανάλογα με το εξτρεμιστικό Ισλάμ ή κάποιους δυτικοποιημένους χριστιανικούς κύκλους κυρίως στις ΗΠΑ, που προωθούν μορφές βίας. Καταλύτης κι εδώ στάθηκε η μεγάλη αλλαγή του 1989-90. Πράγματι, μέχρι την περίοδο της πτώσης του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, ο μόνος φορέας της ορθοδοξίας παγκοσμίως υπήρξε ο ελληνισμός (στην Ελλάδα, την Κύπρο και τη διασπορά). Η μοναξιά αυτή και συνάμα μοναδικότητα που οδήγησε σε ταύτιση στη συνείδηση των Ελλήνων των εννοιών «ελληνισμός-ορθοδοξία» οφείλονταν βεβαίως στην ημιεπίσημη αθεΐα που καλλιεργούσαν τα καθεστώτα του «υπαρκτού σοσιαλισμού» σε λαούς της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης, δηλ. στους Ρώσους (το μεγαλύτερο πληθυσμιακά ορθόδοξο έθνος στον κόσμο), τους Βούλγαρους, τους Σέρβους, τους Ρουμάνους κτλ. Όλα αυτά όμως άλλαξαν άρδην μετά την χρονιά-σταθμό του 1989. Το κενό που δημιουργήθηκε στις χώρες αυτές καλύφθηκε με διάφορους τρόπους, από τους οποίους το ξύπνημα της θρησκευτικής συνείδησης υπήρξε ο πλέον διαδεδομένος και προσφιλής, ακολουθούμενος από τον εθνικισμό και – σε μικρότερο ασφαλώς βαθμό – από τις αιρέσεις και τα διάφορα μικρά, ανατολικής κυρίως προέλευσης, θρησκευτικά ρεύματα. Έτσι οι εκκλησίες των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης ξαναγέμισαν από κόσμο στις λειτουργίες και έπαυσαν να είναι ανοιχτές μόνο ως μουσεία-μαυσωλεία μιας κοιμισμένης, όπως αποδείχτηκε, λατρείας. Δεν είναι καθόλου γνωστό στην Ελλάδα ότι στα κράτη αυτά σιγά-σιγά μα σταθερά δημιουργήθηκαν μικροί μεν αλλά συμπαγείς πυρήνες ορθόδοξου φουνταμενταλισμού ή – όπως θα μπορούσαμε να τον καλέσουμε αλλιώς – ορθοδοξισμού. Και δεν είναι γνωστό στην Ελλάδα, διότι στην χώρα μας αφενός δεν υπήρξε η συμπίεση-καταπίεση ολόκληρων δεκαετιών του θρησκευτικού φρονήματος του λαού (όπως συνέβη στις πρώην κομμουνιστικές κοινωνίες) κι έτσι δεν χρειάστηκε να ξεσπάσει κάπου η συσσωρευμένη αυτή ενέργεια και αφετέρου ο ορθοδοξισμός συνδέθηκε γρήγορα με «καλογερίστικα» παιχνίδια και πιο συγκεκριμένα με τον αγώνα των μοναχών της Ιεράς Μονής Εσφιγμένου στο Άγιο Όρος. Έτσι η μόνη διαθέσιμη πηγή έρευνας για τον διεθνή ορθοδοξισμό είναι και πάλι οι εκθέσεις των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφαλείας της χώρας. Σύμφωνα λοιπόν με τις πληροφορίες που έχουμε υπόψη μας ο ορθοδοξισμός, που ως βασικό του στόχο έχει και αυτός το ξεπέρασμα των συνοριακών-εθνικών διαφορών μεταξύ των ορθόδοξων λαών και τον σχηματισμό ενός ορθόδοξου τόξου (της πανορθοδοξίας), εστιάζεται σήμερα ως πολιτικό φαινόμενο σε τέσσερεις κυρίως χώρες: τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και τη Ρουμανία. Οι ορθοδοξιστές των χωρών αυτών, που έχουν ως πρότυπο τη δραστηριότητα κύκλων της ελληνικής εκκλησίας, είναι σε άμεση επαφή και συνεργασία μεταξύ τους και θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήδη έχουν στο ενεργητικό τους κάποιες επιτυχίες και σίγουρα διαθέτουν επεξεργασμένο σχέδιο και σαφείς στόχους. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση της υλοποίησης του σχεδιασμού τους οι ορθοδοξιστές καλύπτονται πίσω από πολιτικές οργανώσεις, αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Θέτουμε εδώ ένα προσωπικό παράδειγμα ανάλογου φαινομένου, που μάλιστα σε χρόνο-ρεκόρ επιβεβαιώθηκε και σημείωσε εξαιρετική πολιτική άνοδο το τελευταίο χρονικό διάστημα. Ο γράφων, ως συντονιστής για τον ελληνικό χώρο της Ευρωπαϊκής Κίνησης Άμεσης Δημοκρατίας (Ε.Κ.Α.Δ. για συντομία) την περίοδο 2002-2003 συνυπήρξε κατά κάποιον τρόπο με διάφορες προσωπικότητες από ποικίλους πολιτικούς, θρησκευτικούς και εθνικούς χώρους (από σοσιαλιστές και εθνικιστές, μέχρι Αφρικανούς και Ασιάτες, χριστιανούς και μουσουλμάνους κτλ.), εφόσον η Κίνηση έθεσε εξαρχής ως χαρακτηριστικό της την «πανσπερμία» (πολυσυλλεκτικότητα). Μέσα λοιπόν σ’ αυτά τα πλαίσια παρατηρήθηκε πρώτα και το σημερινό εντυπωσιακό φαινόμενο του Βόλεν Σίντεροφ. Ο γεννημένος το 1956 Βούλγαρος δημοσιογράφος και πολιτικός Σίντεροφ είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Ε.Κ.Α.Δ. Ήδη από το 1989 πρωτοστάτησε ως νέος τότε δημοσιογράφος στα κοσμοϊστορικά γεγονότα της εποχής. Αργότερα μέσα από τη στήλη του στην καθημερινή εφημερίδα της Σόφιας «Μονίτορ» έθεσε τις ιδεολογικές βάσεις του βουλγαρικού ορθοδοξισμού: τα κείμενά του (που εκδόθηκαν και σε ιδιαίτερο τόμο με τον τίτλο «Βουλγαροφοβία») χαρακτηρίζονται από εθνικοσοσιαλιστικές τάσεις, υπέρμετρη υπεράσπιση της ορθοδοξίας, έντονη πολεμική κατά των Εβραίων, των μασόνων, των Τούρκων, των Αμερικανών και των κομμουνιστών και μεγάλο πατριωτικό συναίσθημα (κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη χώρα του σε τομείς όπως το δημογραφικό, η τουρκική μειονότητα, η υπονόμευση της εκκλησίας, το ξεπούλημα των πάντων απ’ τους πολιτικούς κτλ.). Τόσο από τα κείμενά του όσο και από την μετέπειτα πολιτική του δράση ο Σίντεροφ προωθεί την ιδέα δημιουργίας ορθόδοξου άξονα της Σόφιας με τη Μόσχα και βέβαια της πανορθοδοξίας με όλους μέσα τους ορθόδοξους πληθυσμούς του πλανήτη. Την άνοιξη του 2005 ο Σίντεροφ ίδρυσε το νέο πολιτικό κίνημα «Ατάκα» για να συμμετάσχει στις εκλογές του Ιουνίου του ιδίου έτους. Το εκπληκτικό είναι ότι στις εκλογές αυτές έλαβε σχεδόν το 10% των ψήφων, καθιστάμενος έτσι τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας! Ακόμη πιο εκπληκτική υπήρξε η επίδοσή του στις προεδρικές εκλογές του φθινοπώρου του 2006, όπου στον πρώτο γύρο έλαβε περίπου το ¼ των ψήφων και έτσι πέρασε στον δεύτερο, όπου βέβαια ηττήθηκε, αφού συσπειρώθηκαν εναντίον του άπαντες!... Είναι άγνωστο το πού τελικά θα καταλήξει η πολιτική πορεία του φαινομένου Σίντεροφ. Γεγονός όμως παραμένει η προσήλωσή του στην πανορθοδοξία και το ότι οι ιδέες του έγιναν αποδεκτές από ένα διόλου ευκαταφρόνητο τμήμα της κοινωνίας της γειτονικής χώρας. Ανάλογη περίπτωση είναι και εκείνη του Ρώσου πολιτικού Βλαντιμίρ Ζιρινόφσκι, που στις βουλευτικές εκλογές του 1993 είχε έρθει μάλιστα πρώτη πολιτική δύναμη της ομοσπονδίας! Έκτοτε αυτός και το κόμμα του φάνηκε σαν να «κόλλησαν» (όσον αφορά στην εκλογικοπολιτική τους ισχύ), ίσως λόγω και της εμφάνισης καινούριων «σωτήρων»-δυναμικών μορφών, όπως ήταν ο Αλεξάντρ Λέμπεντ παλαιότερα και ο Βλαντιμίρ Πούτιν από το 1999-2000. Παρόλα αυτά ο Ζιρινόφσκι παραμένει ακόμη ενεργή μονάδα στο δρόμο για τη δημιουργία πανορθόδοξου πλανητικού τόξου και βέβαια «μαύρο πρόβατο» για τους νεοφιλελεύθερους και δυτικοθρεμμένους κύκλους της χώρας του. Πάντως ο ορθοδοξισμός είναι μία νέα σχετικά ιδεολογία, που ακόμη δεν έχει διαμορφώσει και ξεκαθαρίσει πλήρως τις θέσεις της για σειρά ζητημάτων. Για παράδειγμα, καίριο είναι το ζητούμενο της σχέσης της ορθοδοξίας με το Ισλάμ (και ευρύτερα της πανορθοδοξίας με τον πανισλαμισμό), αν και από τα μέχρι τώρα δεδομένα φαίνεται ότι μάλλον οι δύο αυτές ιδέες τείνουν προς συμμαχία και όχι προς σύγκρουση. Αυτό διότι ανήκουν αμφότερες στο ίδιο ακριβώς πολιτισμικό περιβάλλον, σε αντίθεση π.χ. με τον βορειοευρωπαϊκό (και βορειοαμερικανικό) προτεσταντισμό, που βλέπεται ως κοινός εχθρός, ενώ ο πιο «ζεστός» καθολικισμός νομίζεται για ένα «απολωλός πρόβατο», που αργά ή γρήγορα θα επανέλθει στις ορθόδοξες χριστιανικές ρίζες του. Απ’ την άλλη, αν θέλουμε οπωσδήποτε να βρούμε στην Ελλάδα κάποιο πολιτικό αντίστοιχο του ορθοδοξισμού, τότε μπορούμε να καταφύγουμε στη θεωρία και τη δράση του αποβιώσαντα στις 23 Οκτωβρίου 2006 δικηγόρου, οικονομολόγου, δημοσιογράφου και πολιτικού Νικόλαου Ψαρουδάκη. Ο Ψαρουδάκης, που υπήρξε ιδρυτής και για πάνω από τρεις δεκαετίες ηγέτης της κίνησης της «Χριστιανικής Δημοκρατίας», έθεσε στην εργογραφία του όλα εκείνα τα στοιχεία που συνιστούν έναν πρώιμο ορθοδοξισμό και που έρχονται σε ταύτιση με το σύγχρονο ρεύμα του ορθοδοξισμού στην Ανατολική Ευρώπη. Εξάλλου ο Ψαρουδάκης ακολουθούσε πιστά την παράδοση του πατρο-Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος θεωρείται από τους πιστούς ορθοδόξους του πρώην ανατολικού μπλοκ ως ένας εκ των κορυφαίων αγίων όλων των εποχών! Προτού κλείσουμε αυτήν την παράγραφο και αφού αφήνουμε ούτως ή άλλως έξω στοιχεία που κρίνουμε ως μη δημοσιεύσιμα, θεωρούμε αναγκαία την αναφορά στην πιθανολογούμενη ύπαρξη μιας νεφελώδους αδελφότητας (που κινείται μεταξύ Ρωσίας και Σερβίας, ίσως και αλλού) και η οποία συνθέτει στοιχεία πανορθοδοξίας και εθνικομπολσεβικισμού. Κατά την άποψη λοιπόν των μελών αυτής της αδελφότητας, που οπωσδήποτε έχει τις ρίζες της στο βαθύτερο παρελθόν, αναμένεται ο ηγήτορας του ευρασιατικού Διάμεσου Χώρου, ο οποίος στον αποκαλυπτικό 21ο αιώνα θα δώσει τον υπέρτατο πόλεμο κατά της Δύσης, την οποία και θα καταστρέψει, εγκαθιδρύοντας παράλληλα το καθεστώς του στην ευρύτερη περιοχή. Πιστεύεται ότι ο ηγέτης αυτός έχει ήδη γεννηθεί και αναμένεται πια η άνδρωσή του για την έναρξη της τελικής αναμέτρησης ανάμεσα στους δύο κόσμους. Φυσικά όλα τα στοιχεία γύρω από αυτόν κρατούνται επτασφράγιστο μυστικό από την αδελφότητα, η οποία έχει ασφαλώς υπόψη της τις κινήσεις πρακτόρων της αμερικανικής CIA ως προς την απόπειρα «σπασίματος» των κωδικών... ΠΟΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΑΝΗΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ; Άπαντες πλέον αναμένουν τον «Αρμαγεδδώνα». Απλά είναι υπό ερωτηματικό ο ακριβής χρόνος και οι στρατιωτικές λεπτομέρειες του συγκλονιστικού αυτού συμβάντος που θα βγάλει την ιστορία απ’ την τροχιά της. Οι εξελίξεις των τελευταίων δύο δεκαετιών δείχνουν σαφώς ότι το ανθρώπινο γένος εισέρχεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα σε μια πραγματικά «Νέα Εποχή», όπου οι γνώσεις μας για τα πάντα θα μεταβληθούν κυριολεκτικά και θα συντρίψουν ίσως δεδομένες μέχρι τα σήμερα αξίες και «κεκτημένα». Η δομή του κόσμου συνολικά αλλάζει και τούτο είναι εμφανές σε τομείς όπως οι πολιτικές ιδεολογίες, η οικονομία, η κοινωνική σύνθεση των κρατών, η γεωπολιτική κατάσταση του πλανήτη και οι μαζικές πληθυσμιακές μετακινήσεις. Απ’ την άλλη μεριά η μάνα-Γη βρυχάται και δεν θα αργήσει κι αυτή να εκραγεί, διοχετεύοντας την εσωτερική της ενέργεια προς την επιφάνεια. Με τον τρόπο αυτό οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε πλήθος γεωλογικών και γεωγραφικών αλλαγών, με το περιβάλλον ήδη να έχει αλλάξει εκπληκτικά σε λίγες μόνο δεκαετίες και με νέες γεωφυσικές πραγματικότητες να συντελούνται πάνω στον γεωγραφικό χάρτη (π.χ. καταβύθιση ολόκληρων χέρσων εκτάσεων, σήμερα εμφανής στις παγωμένες περιοχές και αύριο και στη ζώνη του ισημερινού, ύστερα από αναμενόμενους τρομακτικούς σεισμούς πολλών ρίχτερ)! Οι γνωρίζοντες ξέρουν πολύ καλά ότι πάνω στον πλανήτη (ίσως και όχι μόνο πάνω του!), πέραν των οποιωνδήποτε γεωπολιτικών συσχετισμών, υφίστανται δύο αντιμαχόμενες ιστορικές πραγματικότητες, που αντιπαλεύονται μεταξύ τους από την απαρχή κιόλας της προϊστορίας, και τις οποίες ο άνθρωπος αποκάλεσε κατά καιρούς με διάφορες ονομασίες, όπως π.χ. Καλό και Κακό. Θα μπορούσαμε γενικά να τις ονομάσουμε ως Φύση και Παραφύση, με την πρώτη να παλεύει για τη διατήρηση της φυσικής πραγματικότητας, όπως τη γνωρίζουμε και σήμερα, ενώ τη δεύτερη να προσπαθεί να τη καταστρέψει, με άγνωστο το τι ακριβώς θέλει να εγκαταστήσει στη θέση της. Πρόκειται βέβαια για άκρως προωθημένες πληροφορίες, ενώ είναι άγνωστα τα ακριβή στοιχεία των πυρήνων των δύο αυτών συμπαντικών τάσεων, αφού δεν μπορούμε να δούμε παρά μόνο την «επιδερμίδα» τους. Εκείνο που θέλουμε να σημειώσουμε καταλήγοντας, είναι ότι η επίσκεψη του Πάπα στην Τουρκία στα τέλη Νοεμβρίου του 2006 προφανώς θα αποδειχθεί εξαιρετικά κρίσιμη, απ’ τη στιγμή που φαίνεται ότι ο Βενέδικτος πέτυχε «μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια». Δηλαδή κατάφερε και το Ισλάμ να κατευνάσει (ύστερα από την ιστορική όντως δήλωσή του, του Σεπτεμβρίου 2006) και να έρθει ακόμη εγγύτερα με την ορθοδοξία και το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Οδεύουμε λοιπόν προς την περίφημη Ένωση ή μάλλον καλύτερα προς την επιστροφή του Βατικανού στην πηγή της ορθοδοξίας, με τον Πάπα να αναλαμβάνει πια επικεφαλής ολόκληρου του ορθοδόξου χριστιανικού κόσμου; Και ύστερα σε συμμαχία της Ηνωμένης Ορθοδοξίας (ιδού η επίσημη πανορθοδοξία!) με το Ισλάμ κατά του «Άλλου»; Ο χρόνος θα δείξει, εφόσον ούτως ή άλλως αναμένονται (λίαν συντόμως) νέα τραγικά και ιστορικά γεγονότα...