9.1.2023
Του Γεώργιου Καραμαδούκη
Στο βιβλίο αυτό του Στέφανου Σωτηρίου, Ο Οσμάν και ο Πέτρος, παρουσιάζεται ως κεντρικό θέμα ο εξισλαμισμός των Ελλήνων στα εδάφη της Μ. Ασίας και της Θράκης. Ο συγγραφέας αναδεικνύει τον εξισλαμισμό αυτόν μέσα από ιστορικά στοιχεία, ενώ χρησιμοποιεί τον λογοτεχνικό λόγο για να ξεδιπλώσει το ιστορικό αυτό γεγονός σε όλη του την χρονική έκταση.
Οι λογοτεχνικοί πρωταγωνιστές φέρουν το τίτλο του βιβλίου του. Ο χριστιανός Έλλην Πέτρος από την Ελάτη της Πίνδου ως φοιτητής ξεκινά τα αναγνώσματα για την ιστορία της περιοχής του, ανακαλύπτοντας τους βίαιους εξισλαμισμούς από τους Τούρκους. Στο τέλος του βιβλίου συναντά τον εξισλαμισμένο Οσμάν στην Προύσα μετά από πολλά χρόνια, ο οποίος κατοικεί στην οικία των προγόνων της γυναίκας του Πέτρου Καλλιόπης.
Στον μεταξύ τους διάλογο ο Οσμάν ανακαλύπτει με τραγικό τρόπο την ελληνική του καταγωγή, την οποία αρχικώς αρνείται να πιστέψει, αλλά αργότερα ο ίδιος επισκέπτεται τον Πέτρο στην Ελάτη αναζητώντας περισσότερα για τους προγόνους του και την συγγενική του σχέση με τον Πέτρο.
Η λογοτεχνική αυτή εφεύρεση του Στέφανου Σωτηρίου στοχεύει όχι μόνο ως εφαλτήριο για να ξεκινήσει την ιστορική του περιγραφή για τον εξισλαμισμό των Ελλήνων, αλλά για να καταδείξει επίσης ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν πολλοί Τούρκοι που δεν γνωρίζουν την ελληνική τους καταγωγή. Μάλιστα ο συγγραφέας δεικτικά αναφέρει πως έρευνες DNA που αποδεικνύουν σε μεγάλο ποσοστό την ελληνική καταγωγή των Τούρκων δεν επιτρέπεται να δημοσιεύονται ευρέως και αυτό διότι θα κατέρρεε το βασικό δόγμα της Τουρκίας: «Ένα έθνος, ένα κράτος, μια θρησκεία».
Ο συγγραφέας αρχικώς μιλάει για την κοιτίδα των Τούρκων και τα βασικά τουρκικά φύλα, τα οποία εμφανίστηκαν κατά τους Βυζαντινούς χρόνους στην Μ. Ασία. Κάνει λόγο για απολίτιστες νομαδικές φυλές, οι οποίες στην ουσία συγκροτήθηκαν ως κράτος από Έλληνες βυζαντινούς αξιωματούχους. Οι αξιωματούχοι αυτοί ασπάστηκαν το ισλάμ, καθώς μετά την άλωση της Πόλης από την Δ΄ Σταυροφορία ο βυζαντινός ελληνισμός είχε εξασθενίσει πολεμικώς. Μέρος της βυζαντινής αριστοκρατίας προσπαθώντας να σώσει τίτλους και περιουσίες πέρασε στο τουρκικό στρατόπεδο και κατέλαβε υψηλές θέσεις.
Οι Τούρκοι και κυρίως μιλάμε εδώ για τους Σελτζούκους και τους Οθωμανούς εκτός της ωμής βίας χρησιμοποίησαν ως πίεση για τους εξισλαμισμούς αυτούς την επιβολή βαριάς φορολογίας και απώλειας περιουσίας σε όσους επέλεγαν να παραμείνουν χριστιανοί. Έτσι πέραν των αριστοκρατών του Βυζαντίου και ο απλός λαός προτιμούσε να εξισλαμιστεί, διατηρώντας όμως σε έναν βαθμό κρυφά την χριστιανική του πίστη.
Μεγάλο μέρος του βιβλίου αναφέρεται και στα περίφημα παιδομαζόματα, που ξεκίνησαν συστηματικά στα μέσα του 14 ου αιώνα μ.Χ. ως μια πολιτική αυξήσεως του οθωμανικού πληθυσμού. Αυτά τα παιδιά μεγαλώνοντας ως μουσουλμάνοι συγκρότησαν τα γνωστά γενιτσαρικά σώματα, τα οποία έμειναν γνωστά στην ιστορία για την σκληρότητά τους.
Δεν παραλείπει όμως την νεότερη ιστορία υπενθυμίζοντας την γενοκτονία του μικρασιατικού ελληνισμού και τον βρώμικο ρόλο που έπαιξαν σε αυτήν οι Γερμανοί και οι μπολσεβίκοι σε συνεργασία με τους Νεότουρκους. Κάνει αναφορά στα μεταπολεμικά χρόνια με τις νέες διώξεις του ελληνικού στοιχείου στα γνωστά Σεπτεμβριανά του 1955 στην Κωνσταντινούπολη και στα κυπριακά γεγονότα του 1964. Τονίζει πως η Τουρκία και σήμερα επιδιώκει την δίωξη του ελληνισμού με την μετατροπή εκκλησιών σε τζαμιά και την υποστήριξη των ακραίων εθνικιστών «Γκρίζων Λύκων» από τον Ερντογάν.
Ο συγγραφέας ως ασχολούμενος και με την δημογραφία των χωρών της Χερσονήσου του Αίμου υποστηρίζει πως η Τουρκία έχει εντός της πολλές εθνότητες, σημαντικότερη των οποίων πληθυσμιακά είναι η κουρδική και παρουσιάζει το ποσοστό των πραγματικών Τούρκων στο 74%. Αυτό σημαίνει ότι εντός της Τουρκίας εξακολουθούν να υπάρχουν εκατομμύρια Ελλήνων που πιθανότατα δεν γνωρίζουν την ελληνική τους καταγωγή.
Το σύγγραμμα αυτό είναι γραμμένο σε απλή και κατανοητή γλώσσα και παρουσιάζει ενδιαφέροντα στοιχεία από στατιστικές και ιστορικές πηγές. Συνιστά μια εκλαϊκευμένη συνοπτική παρουσίαση του βίαιου εξισλαμισμού της Μ. Ασίας και της Θράκης, που αξίζει να μελετηθεί από όλους και κυρίως από τις νεώτερες γενιές.