9.5.2024
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Αναντίρρητα, στην εποχή μας -εποχή ραγδαίων έως και ξέφρενων τεχνολογικών εξελίξεων- έχουμε ανάγκη από σύγχρονη και εκλαϊκευμένη επιστημονική βιβλιογραφία. Από βιβλία, τα οποία να ερμηνεύουν τις τάσεις του μέλλοντος με τρόπο κατανοητό, αλλά και γεννώντας το ενδιαφέρον του αναγνώστη για την περαιτέρω αναζήτηση. Ένα από αυτά τα έργα, ιδιαίτερα σημαντικό, είναι το βιβλίο «Από τον Αριστοτέλη στον Hawking», με συγγραφέα τον γνωστό στοχαστή και ερευνητή, δημιουργό και άλλων εξαιρετικών συγγραμμάτων, Παύλο Πισσάνο.
Το έργο αυτό πραγματεύεται τα πλέον σημαντικά ερωτήματα της ζωής του ανθρώπου... Το σύμπαν έχει αρχή; Υπάρχει συμπαντική ψυχή; Τι είναι Θεός; Πώς λειτουργεί η φύση; Είναι θέματα μείζονα, τα οποία απασχολούν τη σκεπτόμενη ανθρωπότητα από τη δημιουργία ήδη του κόσμου τούτου, με κορυφαίο ίσως το μέγιστο αίνιγμα του θανάτου: τι υπάρχει μετά τη ζωή αυτή; Και εδώ ο Παύλος Πισσάνος μάς εμπνέει μεγάλη αισιοδοξία, βάλσαμο πραγματικό για τις πονεμένες ανθρώπινες ψυχές, θέτοντας ως προμετωπίδα του βιβλίου του τη φράση: Μάθετε για ποιο λόγο δεν θα πεθάνετε ποτέ! Το εκπληκτικό, δε, είναι ότι ο συγγραφέας, μέσα από αποδείξεις και αδιαμφισβήτητα επιστημονικά πορίσματα, κοινά αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα, μάς φανερώνει τον λόγο αυτής του της αισιόδοξης οπτικής...
Γιατί όμως το έργο αυτό τιτλοφορείται «Από τον Αριστοτέλη στον Hawking»; Γράφει ο κ. Πισσάνος στον Πρόλογό του τα εξής: «Στον κλασσικό κόσμο ο Αριστοτέλης υπήρξε ο κορυφαίος φιλόσοφος που μπόρεσε και ΄΄μίλησε΄΄ βαθειά στην ψυχή μου. Στον σύγχρονο κόσμο ο Stephen Hawking υπήρξε ο κορυφαίος επιστήμων που με τα βιβλία του μπόρεσε και ΄΄άνοιξε στο νου μου΄΄ τον ορίζοντα της επιστημονικής γνώσης. Το έργο αυτό είναι αφιερωμένο στις δύο αυτές προσωπικότητες που σημάδεψαν την ψυχή και το πνεύμα μου. Έχω πλήρη κατανόηση ότι ζω σ’ ένα κόσμο ασταμάτητης ροής της επιστημονικής γνώσης, ότι το ηλιακό μας σύστημα έχει ανοίξει τις πύλες του στους μεταλλικούς επισκέπτες - εργαστήρια που στέλνουν οι άνθρωποι από τη γη για να το ερευνήσουν, ότι η μία θεωρία διαδέχεται την άλλη για τη σχετικότητα, για την ύλη, για την ενέργεια, για την αρχή και το τέλος του κόσμου, για τις μαύρες τρύπες, τις κοσμικές σήραγγες, την ανθρωπική αρχή, την απροσδιοριστία, τις ανωμαλίες στο χωρόχρονο, τις ηλεκτρομαγνητικές και τις πυρηνικές δυνάμεις. Με αυτή την κατανόηση αποφάσισα να συλλέξω κάθε μορφής έγκυρη πληροφορία και να την επεξεργαστώ σε συσχετισμό με τον τρόπο που ΄΄πρέπει να σκέφθηκε ο Θεός΄΄ όταν σχεδίαζε τον χάρτη της γης και του σύμπαντος»...
Το βιβλίο του Παύλου Πισσάνου είναι διανθισμένο με έγχρωμες εικόνες και με ωραία σχήματα, τα οποία κάνουν ακόμη πιο κατανοητό το περιεχόμενό του. Βοηθούν, δηλαδή, τον αναγνώστη να έχει άμεση επαφή με το αντικείμενο μιας έρευνας, που κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, εάν λάβουμε υπ’ όψιν τα τόσο σπουδαία ζητήματα με τα οποία καταγίνεται. Αλλά ο συγγραφέας καταφέρνει και αγγίζει τις πλέον ευαίσθητες χορδές μας, αναφερόμενος στην εν λόγω κρίσιμη θεματολογία με τρόπο τέτοιο, ώστε να μας προκαλεί ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον, όσο προχωρούμε στην ανάγνωση του πονήματός του.
Τα δε θέματα της θεολογίας τα συνδυάζει πολύ εύστοχα με τα σύγχρονα πορίσματα της επιστήμης, ιδιαίτερα από τους τομείς της κοσμολογίας και της φυσικής, έτσι που να γίνεται απολύτως σαφές, ότι εν τέλει θρησκεία και επιστήμη όχι μόνο δεν είναι «αντίπαλες» -όπως εσφαλμένα πιστευόταν κάποτε-, αλλά αντιθέτως: αμφότερες «ομιλούν» για το μεγαλείο του Θεού, υπερτάτου δημιουργού των πάντων. Το δε σύμπαν νοείται ως σκέψη Θεού, αποκύημα ανώτερου νου, διαρκώς εξελισσόμενο και αποκαλυπτόμενο στον γήινο παρατηρητή μέσα από πλήθος ενδείξεων. Πράγματι, η σύγχρονη φυσική επιστήμη έχει καταφέρει και κάνει κοινά αντιληπτό ότι τα θαύματα του Ιησού Χριστού και των Αγίων, η Ανάσταση του Κυρίου και η άμωμος σύλληψή Του, αλλά και το αναμενόμενο φοβερό γεγονός της Δευτέρας Παρουσίας Του, όλα αυτά αποδεικνύονται με βάση τους φυσικούς νόμους.
Εάν, δε, στις άλλες προηγμένες χώρες έχουν εδώ και χρόνια γραφτεί σχετικές έρευνες, στην Ελλάδα το ίδιο έπραξε ο Παύλος Πισσάνος με το περί ού ο λόγος έργο του, «Από τον Αριστοτέλη στον Hawking». Γι’ αυτό και επιμένουμε, ότι με το σύγγραμμα αυτό καλύπτεται ένα τεράστιο βιβλιογραφικό κενό που υπήρχε προηγουμένως στην ελληνική γλώσσα πάνω στη μεγάλη αυτή θεματική. Για παράδειγμα, στο κεφάλαιο «Περί της εντελέχειας του σύμπαντος και της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού», το μέγα θαύμα της Αναστάσεως του Υιού του Θεού ερμηνεύεται βάσει των πλέον σύγχρονων επιστημονικών αποδείξεων από τον χώρο της κοσμολογίας και της φυσικής.
Το έργο διαπνέεται, χωρίς αμφιβολία, από το αέναο και αθάνατο ελληνικό πνεύμα. Στις σελίδες του υπάρχει πολυποίκιλη αναφορά στις ιδέες όχι μόνο του Αριστοτέλους, δασκάλου του Μεγαλέξανδρου, αλλά και σε φιλοσόφους του διαμετρήματος του Σωκράτη και του Αριστοτέλη, καθώς και σε μορφές μυθιστορικές, σαν εκείνες του Ορφέα ή του Διονύσου. Όλοι αυτοί διαμόρφωσαν τον πανανθρώπινο πολιτισμό, ο οποίος σήμανε την τεράστια ανέλιξη για την ανθρώπινη γνώση πάνω στα πλέον καίρια ερωτήματα που απασχολούσαν ανέκαθεν τον ανθρώπινο νου. Η σύγχρονη επιστήμη, με τις ασύλληπτες έως πρόσφατα προόδους που επέτυχε, θεμελιώνεται αναμφίβολα πάνω στον Έλληνα Λόγο του μακρινού παρελθόντος.
Αντιγράφουμε, για το τέλος, μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την εν είδει Επιλόγου καταληκτική ενότητα του βιβλίου, που τιτλοφορείται «Το τέλος για μια καινούργια αρχή»: «Σκοπός αυτού του έργου είναι να αποδείξω ότι το σύμπαν και ο άνθρωπος είναι δύο ισότιμες δυνάμεις που έχουν μέσα τους την ιδιότητα της αλληλεξάρτησης και εξηγούν όχι μόνον τι είναι η ύλη και το πνεύμα αλλά και γιατί υπάρχουν. Σκοπός ακόμα αυτού του έργου είναι να αποδείξω ότι δεν υπάρχει ΄΄Αρχή του Σύμπαντος΄΄ με μια απίθανη έκρηξη στον κόσμο του τίποτα. Είναι τόσο τέλεια η πανέμορφη σφαίρα της γης και του σύμπαντος, τόσο ολοτελής και τόσο πλήρης, που θεωρώ ότι δεν υπάρχει πιο μιαρή σκέψη, ότι ο κόσμος αυτός κάποτε θα τελειώσει, επειδή κάποιοι επιμένουν ότι άρχισε. Αντίθετα, η ανθρώπινη παρακμή θα οδηγεί τις κοινωνίες των εθνών σε αφανισμό μέσα από φυσικές καταστροφές για να μπορεί ο πλανήτης γη να είναι αιώνιος. Ύψιστο καθήκον του φιλοσόφου, του ερευνητή, του επιστήμονα, είναι να ανέβει την κλίμακα της γνώσης κι απ’ την κορφή της έρευνας να ταυτίσει το θαύμα της Δημιουργίας με το πρόσωπο του Θεού»...
Για επικοινωνία σχετικά με το βιβλίο του κυρίου Πισσάνου, «Από τον Αριστοτέλη στον Hawking», στο τηλέφωνο 210 75 20681 και στο e-mail: info@heptapolis.com.