23.3.2014
Του Χρίστου Γούδη
Αυτό που μένει, αφού πια έχουμε ξεχάσει τι διαβάσαμε, τι είδαμε και τι ακούσαμε καθώς ταξιδεύαμε στον δρόμο για τη μάθηση, καθώς διασχίζαμε το παρελθόν κι ατενίζαμε το μέλλον, αυτό είναι η κουλτούρα μας. Είναι ο τρόπος που κοιτάμε, ο τρόπος που ακούμε, ο τρόπος που αγγίζουμε τα πράγματα, τα παλιά και τα καινούργια. Είναι ο τρόπος ζωής που μας ενώνει με τις πολιτισμικές και ιστορικές μνήμες του παρελθόντος. Αυτή η προσωπική μας κουλτούρα μας κάνει να νιώθουμε Έλληνες.
Αυτή την ελληνικότητα ο καθένας μας τη νιώθει με τον δικό του τρόπο, μέσα από την προσωπική του πορεία και εμπειρία στον τόπο και τον χρόνο. Εγώ, για παράδειγμα, με το που γεννήθηκα έγινα αποδέκτης των άμεσων πολιτισμικών επιδράσεων του μεγάλου λιμανιού του Πειραιά με τους ήχους της μουσικής του, το χρώμα και τον αέρα της θάλασσας, και προπαντός με τις εικόνες του λαϊκού του θεάτρου, του Καραγκιόζη.
Και πού δεν πήγα μαζί του. Πριν ακόμα γνωρίσω τι είναι σχολείο, πορεύτηκα με τον Μεγαλέξανδρο στα βάθη της Ασίας, είδα τη γοργόνα να ρωτά αν ζει ακόμα, κι έμαθα με ανείπωτη χαρά πως σίγουρα ζει – γι’ αυτό και ποτέ δεν αναρωτήθηκα για τον τάφο του. Βρέθηκα μαζί με τη νεράιδα στις ακτές της Μάνης, έζησα στα λημέρια του Κατσαντώνη, σκαρφάλωσα μαζί με τους Τζαβελαίους στα Σουλιώτικα βουνά, είδα τον Σαμουήλ ν’ ανατινάζει το Κούγκι και τις γυναίκες στο Ζάλογγο να σέρνουν τον χορό της Λευτεριάς. Κι αργότερα, όταν σηκώθηκαν τα φλάμπουρα της Επανάστασης, είδα τον Διάκο να μάχεται με πείσμα τον Ομέρ Βρυώνη στη γέφυρα της Αλαμάνας, τον Μάρκο Μπότσαρη να πέφτει ηρωικά έξω απ’ το Καρπενήσι και τον Γέρο του Μωριά να σαρώνει τα ασκέρια του Δράμαλη στα Δερβενάκια.
Και προτού ακόμα γνωρίσω τι είναι σχολειό, είχα νιώσει μέσα στην ψυχή μου την Ελλάδα όπως την ένιωθε η ατόφια λαϊκή παράδοση και όπως την εξέφραζαν με πάθος, καθαρότητα και προπάντων καταλυτική αμεσότητα οι ζωντανές φιγούρες του Θεάτρου Σκιών.
Με το πέρασμα του χρόνου η κριτική θεώρηση της ελληνικής Ιστορίας έγινε και είναι για μένα μια συνεχής ενασχόληση, μια διαρκής επαφή με τους αγώνες, τις δόξες και τους καημούς του Ελληνισμού. Είναι η θέαση και ο στοχασμός του Έλληνα για την ίδια τη ζωή μέσ’ από τα βάθη των αιώνων, του Έλληνα που πρωτόνιωσε τις ρίζες του μέσ’ από τον ταπεινό Καραγκιόζη. Του οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ.