13.10.2020
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Μεταξύ 1967 και 1970, στη μουσική σκηνή της Αμερικής και όχι μόνο, κυριάρχησε το φαινόμενο των “Doors” και του ηγέτη τους, του χαρισματικού τραγουδιστή και ποιητή Τζιμ Μόρισον. Ήταν η εποχή της ψυχεδέλειας και των “παιδιών των λουλουδιών”, με τη νέα γενιά να αμφισβητεί έντονα τις παλιές αξίες. Μέσα σ' αυτές τις εκρηκτικές συνθήκες, εμφανίστηκε ο Μόρισον ως σίφουνας, για να σαρώσει το αμερικανικό κατεστημένο! Έμελλε όμως να είναι ένας κομήτης, έστω και υπέρλαμπρος...
Την ονομασία του το ροκ συγκρότημα “Doors” τήν οφείλει σε ένα μυστηριακό βιβλίο, με τίτλο “The Doors of Perception” (“Οι Πύλες της Αντίληψης”), συγγραφέας του οποίου υπήρξε ο δημιουργός του θρυλικού “Γενναίου καινούριου κόσμου” Άλντους Χάξλεϊ. Όλη η δισκογραφία των “Doors”, όπως και οι στίχοι τους, η μουσική τους, ακόμη και η παρουσία τους πάνω στη σκηνή, διαπνέονταν από το αρχαίο διονυσιακό πνεύμα, αλλά και τον σαμανισμό των Ινδιάνων της αμερικανικής ηπείρου. Ο Τζιμ Μόρισον γρήγορα λατρεύτηκε από τη νεολαία των ΗΠΑ και του κόσμου, που τον θεωρούσε κάτι σαν “είδωλο” των νέων καιρών.
Γιος ναυάρχου από την Καλιφόρνια, ο γεννημένος το 1943 Τζιμ Μόρισον συνδύασε δύο τελείως αντιφατικά μεταξύ τους στοιχεία: το εμπορικό στυλ και την αμφισβήτηση του συστήματος. Δεν υπήρξαν λίγα τα επεισόδια με την αστυνομία, αφού στις συναυλίες των “Doors” σημειώνονταν συχνά υπερβολές. Ο θόρυβος που προκαλούσε το όνομα και μόνο του Μόρισον ήταν τεράστιος, έως ότου μετά το 1970 το ίνδαλμα αυτό της νεολαίας άρχισε να παρακμάζει: άλλοι είπαν ότι πάχυνε υπερβολικά από το αλκοόλ και εγκατέλειψε το τραγούδι, άλλοι ότι κατήντησε εξαρτημένος από τις ναρκωτικές ουσίες, άλλοι τέλος ότι απομονώθηκε εθελούσια από την κοινωνία και έγινε σαμάνος. Όλα αυτά, όπως ήταν επόμενο, δημιούργησαν μία έντονη ατμόσφαιρα μυστηρίου.
Και ξαφνικά ήρθε το σοκ! Παγκοσμίως γνωστή έγινε η είδηση, ότι ο Τζιμ Μόρισον βρέθηκε νεκρός στη μπανιέρα ενός ξενοδοχείου στο Παρίσι, σε ηλικία μόλις 28 ετών. Κανένας δεν μπόρεσε ποτέ να καταλάβει πώς ακριβώς πέθανε: καρδιακή προσβολή (ήταν η επίσημη αιτία θανάτου), υπερβολικό αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών, αυτοκτονία ή ακόμη και... μαύρη μαγεία, όπως ειπώθηκε; Το αίνιγμα εξακολουθεί να παραμένει και σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά, αφού -συν τοις άλλοις- κανείς απολύτως δεν είδε το πτώμα του, εκτός από τον γιατρό που το εξέτασε και τη γυναίκα του, Πάμελα. Γράφτηκε έτσι και το επίσημο τέλος των “Doors”, μόλις τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη εντυπωσιακή τους εμφάνιση. Ήταν Σάββατο 3 Ιουλίου του 1971...
Αμέσως μετά άρχισαν οι φήμες. Κάποιοι δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι ο Μόρισον τους είχε εξομολογηθεί ότι σχεδίαζε να σκηνοθετήσει τον “θάνατό” του, προκειμένου να μπορέσει να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του απερίσπαστος, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας! Ήταν λοιπόν “θέατρο” αυτό που συνέβη στο Παρίσι εκείνο το καλοκαιριάτικο βράδυ του 1971; Ποτέ δεν αποδείχτηκε κάτι τέτοιο. Ο τάφος του αγαπημένου μουσικού της νεολαίας εξακολουθεί να βρίσκεται πάντα στο κοιμητήριο Περ Λασέζ του Παρισιού, στην πόλη όπου είχε μετακομίσει λίγο μόλις καιρό πριν πεθάνει, μαζί με την Πάμελα Κούρσον.
Είκοσι χρόνια αργότερα (1991) το αίνιγμα του θανάτου του Τζιμ Μόρισον άρχισε και πάλι να αναζωπυρώνεται, με αφορμή κάποια περίεργα δημοσιεύματα, αλλά κυρίως την ταινία-υπερπαραγωγή του Όλιβερ Στόουν “The Doors”, με θέμα τη ζωή του θρυλικού τραγουδιστή. Ούτε όμως και τότε βρέθηκε κάποια πειστική απάντηση. Πάντως, οι δίσκοι των “Doors” επανακυκλοφόρησαν -με αφορμή την ταινία- και έγιναν ανάρπαστοι κι από τη νεώτερη γενιά, που αποτελείτο πια από τα παιδιά των νέων της εποχής της ψυχεδέλειας και των χίππις...
Στο βιβλίο των Γιώργου Στάμκου και Λουκά Καβακόπουλου, “Θεωρίες συνωμοσίας”, διαβάζουμε τα εξής πολύ ενδιαφέροντα: “Ένας άλλος παράξενος ισχυρισμός, που κυκλοφορεί ανυπόγραφος στους συνωμοσιολογικούς κύκλους, είναι ότι ο Μόρισον δεν υπήρξε ποτέ! Σύμφωνα μ' αυτόν, μια ομάδα ηθοποιών ενσάρκωσαν το χαρακτήρα “Τζιμ Μόρισον”, μπέρδεψαν την αμερικανική νεολαία με τις παράξενες ιδέες του και μετά κατάστρεψαν το “είδωλο”, για να προκαλέσουν ψυχολογικό σοκ στους οπαδούς του. Όλα αυτά συνέβαιναν είτε στα πλαίσια του ψυχοκοινωνικού πειράματος MK-ULTRA, είτε είχαν σκοπό να δυσφημίσουν το επαναστατικό ροκ κίνημα, το οποίο με τις απαιτήσεις του για φιλειρηνική πολιτική, ισότητα και κατάργηση των ρατσιστικών και εθνικών διαχωρισμών, είχε αρχίσει να παίρνει σοβαρές κοινωνικές διαστάσεις”.
Ίσως το μυστήριο του θανάτου του Τζιμ Μόρισον να μην επιλυθεί ποτέ. Αυτό είναι και το πιθανότερο. Η γοητεία που ασκεί σήμερα όχι μόνο η ζωή, αλλά ακόμη και το τέλος του ινδάλματος της εποχής του Woodstock και των πάσης φύσεως “ανοίξεων” -της Γαλλικής, της Πράγας κτλ.- χάνεται σιγά-σιγά στην αχλή του χρόνου και γίνεται μύθος. Απομένει η παράξενη επιγραφή, γραμμένη στα ελληνικά, η οποία είναι χαραγμένη πάνω σε πλάκα, στο μνήμα του Μόρισον, όπου ο έκπληκτος προσκυνητής διαβάζει τα εξής, που εντείνουν το μυστήριο: “ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ”.