«Η Ελλάδα στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο»: ένα έργο του Δρος Γκίκα

2.10.2025

Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη 

Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και τη θέση της Ελλάδας σ’ αυτόν κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις πολύ ωραίες εκδόσεις «Κούρος» του κυρίου Δημήτρη Φύκιρη. Πρόκειται για το έργο που τιτλοφορείται «Η Ελλάδα στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο», με επεξηγηματικό υπότιτλο «Ο ρόλος των Συμμάχων και των δυνάμεων του Άξονα», με συγγραφέα τον Δρα Δημήτριο Γκίκα. 

Το σύγγραμμα ξεκινά με μία εκτενή Εισαγωγή, η οποία ερευνά τα αίτια, την εξέλιξη και την απόληξη του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Στο πλαίσιο της Εισαγωγής γίνεται αναφορά στην είσοδο της Ελλάδας στα πολεμικά εκείνα γεγονότα, όπου ο συγγραφέας ορθότατα σημειώνει ότι η χώρα μας χάρισε την πρώτη, πολυπόθητη, νίκη στις Συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες έως τη στιγμή εκείνη γνώριζαν μόνο ήττες από τις δυνάμεις του Άξονα. Θα έλεγε, δηλαδή, κάποιος ότι η Ελλάδα με τη δυναμική της αντέστρεψε την πορεία του μεγάλου πολέμου και άλλαξε την παγκόσμια ιστορία! «Τι είπαν ξένοι ηγέτες και πνευματικοί άνθρωποι για την είσοδο της Ελλάδας στον πόλεμο» είναι ο τίτλος μιας ενότητας της Εισαγωγής, όπου ο Δρ. Γκίκας υπενθυμίζει τις φράσεις θαυμασμού των κορυφαίων παραγόντων της εποχής για την Ελλάδα και τους Έλληνες… 

Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου «Η Ελλάδα στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο» εξετάζει τη γεωπολιτική θέση της πατρίδας μας, την εξωτερική της πολιτική και τις σχέσεις της με μια σειρά χωρών, κρίσιμων για την ασφάλεια και την ακεραιότητα της Ελλάδας. Φτάνει μέχρι και τις παραμονές του πολέμου και της εισόδου της χώρας μας σ’ αυτόν, και μάλιστα αναφέρεται στην παρασκηνιακή πολιτική (ιδιαίτερα κρίσιμη στη χάραξη των γεωπολιτικών εξελίξεων) και στον νευραλγικό ρόλο που έπαιξαν οι μυστικές υπηρεσίες διαφόρων κρατών στον ελλαδικό χώρο. 

Το δεύτερο κεφάλαιο του έργου ασχολείται με την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και όλα τα φοβερά γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά την περίοδο 1940-41 με επίκεντρο την ελληνική επικράτεια: ελληνοϊταλικός πόλεμος, γερμανική εισβολή, μάχη της Κρήτης κλπ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενότητα του εν λόγω κεφαλαίου που καταγίνεται με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πλευρό των Συμμάχων και σε συμμαχικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Γίνεται αναφορά στη δράση όλων των ελληνικών στρατιωτικών Σωμάτων (Πολεμικό Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία, Στρατός Ξηράς). 

Στο τρίτο κεφάλαιο διαβάζουμε σχετικά με τα συμβάντα στην Ελλάδα πλέον της (τριπλής) Κατοχής, με όλα τα ανθρώπινα δράματα που έλαβαν σάρκα και οστά εκείνη την περίοδο, όπως η πείνα του πληθυσμού και οι διάφορες φρικαλεότητες των κατακτητών. Διαβάζουμε ακόμη για την ελληνική Αντίσταση και τις σχετικές οργανώσεις που έδρασαν κατά του εχθρού, όπου γίνεται λόγος για κάθε μία ξεχωριστά απ’ αυτές. Επίλογος του κεφαλαίου και του έργου είναι μία αναφορά στον κόσμο μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, αλλά και σε όλα όσα έλαβαν χώρα στην Ελλάδα, με το δράμα του εμφυλίου πολέμου. Όπως καταλήγει ο συγγραφέας, ουσιαστικά συμπεραίνοντας «Η Ελλάδα, ευρισκόμενη σε ιδιαίτερη γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση, βρέθηκε αντίστοιχα στη μέση των ανταγωνισμών των Μεγάλων Δυνάμεων με τραγικές συνέπειες για τον λαό και την χώρα»… 

Το βιβλίο προλογίζει η κυρία Άννα Καραμανλή, υφυπουργός τουρισμού και βουλευτής Νοτίου Τομέα Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία. Στον πρόλογό της η κα Καραμανλή επισημαίνει κάποιες σπουδαίες παραμέτρους αναφορικά με τον κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας στις δραματικές εξελίξεις της εποχής του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Γι’ αυτό και αξίζει να παραθέσουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του προλόγου της: «Το ιστορικό πόνημα του Δρος Δημητρίου Γκίκα είναι μια εξαιρετική υπενθύμιση της συνεισφοράς της χώρας μας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και των σχέσεών της με τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, φίλιες κι εχθρικές. Φέτος, που συμπληρώνονται 80 χρόνια από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, είναι μια καλή ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε, αλλά και να ξαναθυμήσουμε σ’ εχθρούς και συμμάχους, όχι μόνο την τεράστια συμβολή μας στην παγκόσμια ιστορία, αλλά και την ποιότητα που έχουμε ως λαός κι ότι στα δύσκολα δεν αναμετριόμαστε με βάση το πόσοι είμαστε εμείς και πόσοι οι αντίπαλοι, αλλά με βάση το πόση ιστορία, αυταπάρνηση και γενναιοψυχία κουβαλάμε μέσα μας, γενιά με γενιά, από την αυγή του ελληνικού πολιτισμού μέχρι και σήμερα!». 

Ο Δρ. Δημήτριος Γκίκας είναι εκπαιδευτικός, με σπουδές στους τομείς της Θεολογίας και Θρησκειολογίας, της Φιλολογίας, της Φιλοσοφίας και Ιστορίας. Είναι διδάκτωρ Πολιτικής Φιλοσοφίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει και ασκήσει διοίκηση σε κορυφαίους οργανισμούς δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Βραβεύτηκε δύο φορές για σημαντικές δράσεις που σχετίζονται με την εκπαιδευτική ηγεσία, τις εκπαιδευτικές καινοτομίες και τη σχέση εκπαιδευτικών οργανισμών και κοινωνίας. Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων και άρθρων.