12.10.2011
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Σε λίγες εβδομάδες (συγκεκριμένα στις 1 Νοεμβρίου 2011) συμπληρώνονται ακριβώς 10 χρόνια από τον θάνατο του ανθρώπου που αποκλήθηκε «Διδάσκαλος» ή και «Προφήτης» της Ρωμηοσύνης: του πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη (2.3.1927 – 1.11.2001). Η μορφή του Ρωμανίδη, που όσο ζούσε πέρασε απαρατήρητη από τη συντριπτική πλειοψηφία των Νεοελλήνων, θα είναι σίγουρα εμβληματική στις νέες συνθήκες που θα προκύψουν κατά το εγγύς χρονικό διάστημα στον ελληνισμό και τον περίγυρό του. Κι αυτό διότι ο Ρωμανίδης είναι ο διανοούμενος εκείνος, που – σε ένα ενιαίο πνευματικό σύνολο – ενοποίησε το ελληνικό εθνικό ιδανικό με την προαιώνια ορθόδοξη πίστη του λαού μας! Γι’ αυτό και στην αναδυόμενη πλέον από παντού Νέα Εποχή, και σε πιθανή δημιουργία εκείνου που όσοι γνωρίζουν αποκαλούν κωδικά «Πλανήτη Ελλάς», ο πατήρ Ιωάννης Ρωμανίδης θα αναγνωριστεί πανελληνίως ως ο αναμφισβήτητος πρόδρομος της ελληνικής αναγέννησης!...
Ο Ιωάννης Ρωμανίδης γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου του 1927 στον Πειραιά. Αμφότεροι οι γονείς του κατάγονταν από την Καππαδοκία και συγκεκριμένα από την Αραβησσό (στα τουρκικά: Γκιούλσεχιρ), μία άλλοτε ρωμαϊκή καστρόπολη. Εκεί μάλιστα είχε γεννηθεί ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μαυρίκιος (582-602), που διόρισε ως Πάπα της Ρώμης τον συμπατριώτη του – ήταν επίσης από εκείνα τα μέρη – Άγιο Γρηγόριο τον Μέγα. Οι γονείς του βρέθηκαν στην Ελλάδα με την ανταλλαγή των πληθυσμών, την περίοδο 1922-1923, όπου και γεννήθηκε ο γιος τους. Δύο μηνών και κάτι ήταν ο μικρός Ρωμανίδης, όταν η οικογένειά του μετανάστευσε στις ΗΠΑ, στις 15 Μαΐου του 1927!
Έτσι, ο Ιωάννης Ρωμανίδης μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Τελείωσε τη θεολογική σχολή του πανεπιστημίου του Yale και αργότερα ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της θεολογικής σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού πανεπιστημίου Αθηνών και της φιλοσοφικής σχολής του πανεπιστημίου του Harvard. Σπούδασε ακόμη στο Ρωσικό σεμινάριο του Αγίου Βλαδίμηρου της Νέας Υόρκης, καθώς και στο Ρωσικό ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και το Μόναχο. Στα 24 του, το 1951, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και διακόνησε ως εφημέριος σε διάφορες ενορίες των ΗΠΑ. Υπήρξε ομότιμος καθηγητής της θεολογικής σχολής του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και επισκέπτης καθηγητής της θεολογικής σχολής του Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού του πανεπιστημίου του Balamand του Λιβάνου. Πολύ χαρακτηριστικό για την προσωπικότητά του είναι το γεγονός ότι το 1965 παραιτήθηκε από τη θέση του ως καθηγητή στη θεολογική σχολή του Τιμίου Σταυρού της Μασαχουσέτης, ως διαμαρτυρία για την απομάκρυνση του ρωσικής καταγωγής πατέρα Γκεόργκι Φλορόφσκι από τη σχολή! Αλλά και το 1968 ακυρώθηκε από το τότε Απριλιανό καθεστώς ο διορισμός του ως καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, διότι χαρακτηρίστηκε ως... «κομμουνιστής»!!! Τελικά διορίστηκε στο εν λόγω πανεπιστημιακό ίδρυμα όταν ήρθη η παρεξήγηση, εν έτει 1970. Στις εκλογές του 1977 κατήλθε στις βουλευτικές εκλογές ως υποψήφιος βουλευτής της Εθνικής Παράταξης και αυτή τη φορά οι Γραικύλοι τον κατηγόρησαν ως «χουντικό»!... Εν τέλει παραιτήθηκε από το πανεπιστήμιο το 1984, για προσωπικούς λόγους, βγαίνοντας στη σύνταξη. Θρυλικές όμως παρέμειναν οι πανεπιστημιακές του διαλέξεις, σύνοψη των οποίων περιλαμβάνεται στο έργο του «Πατερική θεολογία». Συγγραφέας μερικών βιβλίων θεολογικού και ιστορικού περιεχομένου, εκ των οποίων η «Ρωμηοσύνη» θεωρείται από τα πλέον κλασικά στο είδος του– αν και, κάκιστα, παραμένει σχετικά άγνωστο στους Νεοέλληνες. Ένα σίγουρα πλούσιο βιογραφικό...
Να σημειωθεί εδώ ότι ο Ρωμανίδης υπήρξε από τους πρωτεργάτες στον λεγόμενο «διάλογο» (θεολογικού βέβαια περιεχομένου) μεταξύ των διαφόρων θρησκειών του πλανήτη. Σ’ αυτό τον βοηθούσε το ότι η μητρική του γλώσσα ήταν η αγγλική κι έτσι ήρθε σε επαφή βασικά με τον Αγγλικανισμό, αλλά και με το Ισλάμ και τον Ιουδαϊσμό, πάντοτε όμως με εμμονή στις θέσεις της ορθόδοξης χριστιανικής πίστης μας. Η προσφορά του στην εκκλησία και τον ελληνισμό είναι πράγματι ανεκτίμητη, αν δει κανείς προσεκτικά όχι απλά το πνευματικό βάθος του συγγραφικού έργου του, αλλά και τις γενικότερες ενέργειες και κινήσεις του, σε σχέση με τις ανά τον κόσμο σπουδαίες διασυνδέσεις του. Ένας πραγματικά «πλανητικός Έλληνας», άραγε ένας... Πανέλληνας; Δεν είναι τυχαία η φράση που εκστόμισε στον επικήδειο του Ιωάννη Ρωμανίδη το 2001 ο πατέρας Γεώργιος Μεταλληνός: «Θεωρώντας το θεολογικό του έργο διδακτικό, συγγραφικό και αγωνιστικό, αναγκαζόμεθα εκ των πραγμάτων να κάνουμε λόγο για εποχή προ και μετά τον Ρωμανίδη»!!!
Σε τι όμως συνίσταται η τόσο σημαντική δράση και προσφορά του πατέρα Ρωμανίδη, που – όταν φανούν σε λίγο καιρό οι πλήρεις διαστάσεις της – θα συγκλονίσουν συθέμελα τον ελληνισμό; Εκτός από την «αιρετική» αντίληψη της ελληνικής ιστορίας που παρουσιάζεται στο κλασικό του βιβλίο «Ρωμηοσύνη», υπάρχει και μία ολόκληρη σειρά προτάσεων και θέσεων του Ιωάννη Ρωμανίδη, που οδήγησαν τον καθηγητή Δημήτρη Κιτσίκη να γράψει προ μερικών ετών τα εξής: «Η πολιτική επαναστατική πρόταση του Ρωμανίδη είναι απείρως πιο επικίνδυνη για το σημερινό αθηναϊκό κατεστημένο από την δράση ακόμη και οιασδήποτε τρομοκρατικής οργανώσεως, του τύπου της 17Ν! Δεν έχει καμία σχέση με πνευματικά κινήματα νεορθοδόξων ή χριστιανοσοσιαλιστών ούτε με την ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή οιασδήποτε άλλης εκκλησιαστικής ιεραρχίας ή μοναστηρίου και δεν δύναται να έχη ακόμη σημαντικούς οπαδούς, στρατιωτικούς και πολιτικούς, διότι αυτοί θα έπρεπε να ήσαν έτοιμοι να οργανώσουν πραξικόπημα για την κατεδάφιση των θεμελίων του σημερινού ελληνικού κράτους» (περιοδικό «Τρίτο Μάτι», τεύχος 159, Φεβρουάριος 2008).
Ας επεκταθούμε λοιπόν στα παραπάνω και ας παραθέσουμε για σήμερα την εξής συνταρακτική πληροφορία: ότι ΗΔΗ εκκολάπτεται στην Ελλάδα ένα υπόγειο επαναστατικό κίνημα, το οποίο στηρίζεται θεωρητικά στις πολιτικές θέσεις του Ρωμανίδη και έχει παρουσία στις τάξεις διάφορων νευραλγικών τομέων των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας και της ανώτερης δημοσιοϋπαλληλίας! Είναι άραγε το «υπόκωφο» ρεύμα ξεσηκωμού και ανάστασης του ελληνισμού, που αφουγκράζεται σήμερα ο μέσος Έλληνας, χωρίς όμως να μπορεί ακόμη να το δει και να το προσδιορίσει; Πάντως, γεγονός παραμένει ότι οι γνωρίζοντες καταλαβαίνουν άριστα ότι η σημερινή αποσύνθεση του ελλαδικού πολιτικού συστήματος μόνο τυχαία δεν είναι!... Είναι το απαραίτητο εκείνο βήμα πριν την πλήρη επικράτηση ενός νέου τύπου διακυβέρνησης του τόπου, εκείνο που και εμείς έχουμε αποκαλέσει «αλλαγή καθεστώτος» (με την έννοια ότι αναδύεται νέο πολιτικό σκηνικό στη χώρα). Σύνθημα του αφανέρωτου ακόμα πανελληνισμού είναι το επίσης κωδικό: «Έγερση και εξέγερση»! «Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω»...
Ποια όμως θα είναι η σημαία της – εμπνευσμένης από τον Ρωμανίδη – «ρωμέικης» επανάστασης; Η πολύ προωθημένη ενημέρωσή μας κάνει λόγο για την πολεμική σημαία του Βυζαντίου (που να σημειωθεί μοιάζει πολύ με τη σημερινή αλβανική), δηλ. χρυσός δικέφαλος αετός σε κόκκινο φόντο! Το σύμβολο της εθνικής αυτής επανάστασης, που υποτίθεται ότι θα γκρεμίσει το «σάπιο γραικύλικο κατεστημένο», κοσμεί μάλιστα και το βιβλίο «Ρωμηοσύνη», που πρωτοεκδόθηκε το... 1975! Να τι γράφει σχετικά ο ίδιος ο Ρωμανίδης για το εν λόγω ζήτημα:
«Ο χρυσούς αετός είναι η Ρωμηοσύνη των ρωμαίϊκων τραγουδιών και η καρδιά του αετού είναι ο χρυσούς σταυρός. Η σημαία της Ρωμηοσύνης είναι ο χρυσούς σταυρός επάνω εις κόκκινο πανί. Κάποτε οι Ρωμαίϊσες έβαφαν τα μαλλιά των κόκκινα και εφορούσαν φουστάνια με τα εθνικά αυτά χρώματα. Δια τους Ρωμηούς τα εθνικά χρώματα και σύμβολα δεν είναι συζητήσιμα. Είναι ρωμαίϊκα... Η Ρωμανία Νικά»!
Το βιβλίο «Ρωμηοσύνη»... «Βίβλος» της ελληνικής Αναγέννησης;
Ένα από τα σύγχρονα βιβλία που επέδρασαν πολύ δυναμικά στον τρόπο σκέψης και ανάγνωσης της ιστορίας αρκετών Νεοελλήνων στοχαστών είναι αναμφίβολα η «Ρωμηοσύνη» του πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη. Πρόκειται για ένα έργο, που από τις πρώτες του κιόλας σελίδες παρουσιάζει στον αναγνώστη μία εντελώς αναθεωρημένη αντίληψη της ελληνικής ιστορίας, που πολύ απέχει τόσο από την «κλασική» ιστορική παράθεση των εθνοκεντρικών μοντέλων όσο κι από τη νεώτερη δήθεν «μοντέρνα» αντεθνική εκδοχή της ιστορικής έρευνας. Κι αυτό, διότι η «Ρωμηοσύνη» του Ρωμανίδη είναι ένα έργο πάνω απ’ όλα διαλεκτικό, που μέσα σε μια ανώτερης ποιότητας σύνθεση προβάλλει την πραγματικότητα ενός παγκόσμιου ελληνισμού σε αντίθεση με την αθλιότητα του σημερινού γραικύλικου κατασκευάσματος του κρατιδίου του Μπουζουκιστάν...
Ίσως αυτός να είναι και ο βασικότερος λόγος, για τον οποίο μερικοί αποκάλεσαν τη «Ρωμηοσύνη» ακόμα και «Βίβλο της ελληνικής Αναγέννησης», ένα βιβλίο που μπορεί μεν να κυκλοφόρησε το 1975, όμως το περιεχόμενό του αφορούσε 100% το ελληνικό μέλλον! Υπήρξε δηλ. ένα έργο προφητικό, εφόσον εκείνα τα οποία ξένιζαν εντελώς στην αυγή της ελλαδικής Μεταπολίτευσης, σήμερα γίνονται ολοένα και περισσότερο αποδεκτά από μια μεγάλη μερίδα διανοουμένων, αλλά και απλών ανθρώπων που νοιάζονται για τις τύχες του ελληνισμού. Μάλιστα ο καθηγητής Δημήτρης Κιτσίκης έφτασε στο σημείο να το παρομοιάσει με το βιβλίο «Το ιουδαϊκό κράτος» του Εβραίου σιωνιστή Τέοντορ Χερτσλ (που είχε εκδοθεί το 1896), διότι – όπως συνέβη και στην περίπτωση του κράτους του Ισραήλ – η «Ρωμηοσύνη» θα επανίδρυε κάποια ημέρα τον ελληνισμό! Τόσο λοιπόν μεγάλη θεωρείται η αξία αυτού του έργου...
Κεντρική θέση της «Ρωμηοσύνης», αλλά και της γενικότερης θεωρίας του πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη, είναι η εμμονή στο «ρωμαίϊκο», δηλ. στην αυτοκρατορική διάσταση του ελληνισμού! Άλλωστε κάποιοι δεν θεωρούν καθόλου τυχαίο ότι και το επώνυμό του (Ρωμανίδης) παράγεται από την ίδια αυτή ρίζα, κάτι που θεωρείται εντελώς συμβολικό!... Οπότε οι καταβολές της ρωμανιδικής ιδεολογίας βρίσκονται στην ίδια τη Ρώμη και η βασική αντίληψη είναι η συνέχιση ενός αυτοκρατορικού τύπου ελληνισμού από τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και, διαμέσου του Βυζαντίου, στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Κι αυτό σε αντιδιαστολή πάντοτε με το λεγόμενο «έθνος-κράτος», το οποίο αντιμετωπίζεται ως παράγωγο του δυτικότροπου εθνικισμού της Αναγέννησης και – πέραν των άλλων – συρρικνώνει μία έννοια πλανητική, όπως είναι ο ελληνισμός...
Βέβαια, από εδώ ξεπηδούν μερικές ενστάσεις που προέρχονται κυρίως από ελληνικούς εθνικιστικούς κύκλους. Η κύρια διαφωνία έχει να κάνει με τη «μη ελληνικότητα» τόσο της αρχαίας Ρώμης όσο και της μεταγενέστερης Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Όμως είναι γεγονός ότι η μεν Ρώμη υπήρξε πολιτισμικά η συνέχιση της ελληνιστικής περιόδου (εξ ου και ο περίφημος «ελληνορωμαϊκός» πολιτισμός), η δε Οθωμανική αυτοκρατορία στηρίχθηκε εξ ολοκλήρου πάνω στο πρότυπο διακυβέρνησης του Βυζαντίου (ειδάλλως δεν θα μπορούσε να σταθεί επί τόσους αιώνες). Αλλά και η ίδια η λέξη «Ρώμη» είναι απολύτως ελληνική (σημαίνει «ανδρεία», από εδώ και λήμματα όπως π.χ. «ρωμαλέος» κτλ.), ενώ στην Οθωμανική αυτοκρατορία κυρίαρχος υπήρξε ο ρόλος των Ελλήνων-Ρωμηών τόσο μέσα στην ίδια την εξουσία όσο και στην απλή καθημερινότητα.
Πέραν αυτών, για να κατανοήσει κάποιος το ιστορικό έργο του Ρωμανίδη και, ευρύτερα, την έννοια του πανελληνισμού, θα πρέπει οπωσδήποτε να αποβάλλει την εθνοκεντρική αντίληψη των πραγμάτων και να τα δει από μια άλλη, πιο «μακροσκοπική», οπτική γωνία. Έτσι, παρατηρώντας την εξελικτική διαδικασία της αυτοκρατορίας του Διάμεσου Χώρου της Ευρασίας (με επίκεντρο το Αιγαίο), θα δούμε ότι από την εποχή κιόλας του Μεγαλέξανδρου έως και την οριστική κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1923, η περιοχή αυτή ήταν πάντοτε αυτοκρατορικά ενοποιημένη! Κι ετούτο σε αντιδιαστολή με την άλλη παγκοσμίου τύπου αυτοκρατορική πραγματικότητα, εκείνη δηλ. της Ανατολής, που είχε ανέκαθεν ως επίκεντρό της την Κίνα... Με δυο λόγια, επειδή το κυρίαρχο πολιτισμικό σύστημα του δικού μας γεωγραφικού χώρου (που εκτείνεται βασικά από τις «Στήλες του Ηρακλέους» και φτάνει ως τον Ινδό ποταμό) είναι ο ελληνισμός, συνεπάγεται ότι κάθε αυτοκρατορική δομή του παρελθόντος – όπως και να ονομαζόταν επίσημα! – υπαγόταν αυτόματα στο ελληνικό, πλανητικού χαρακτήρα, πολιτισμικό σύστημα...
Μία μεγάλη προσφορά της «Ρωμηοσύνης» του Ρωμανίδη είναι ότι είδε στη Δύση ένα άλλο πρόσωπο του ελληνισμού, έστω και διαστρεβλωμένο! Επρόκειτο περί μεγαλοφυούς αίσθησης του πατέρα Ρωμανίδη, διότι πράγματι – αν ιδωθεί στις σωστές ιστορικές του διαστάσεις – ολόκληρος ο δυτικός κόσμος δεν αποτελεί ουσιαστικά παρά μία «απορροή» ή και «απόφυση» του ελληνισμού προς δυσμάς, που με τον καιρό προσπάθησε να αποκοπεί από τις ρίζες του, σημειώνοντας σημαντική παραφθορά των πολιτισμικών του θεμελίων. Έτσι, στη Δύση είναι που δημιουργήθηκαν έννοιες εξωελληνικές, όπως π.χ. ο φυλετισμός (ρατσισμός), που προηγουμένως ήταν ασύμβατες με την ελληνική νοοτροπία πλανητικής επιβολής αποκλειστικά μέσω του πολιτισμού.
Να τι γράφει χαρακτηριστικά ο Ρωμανίδης στη «Ρωμηοσύνη» για τη σύγχρονη παρακμή των Νεοελλήνων, που δεν οφείλεται παρά στην εισαγωγή από τη Δύση εσφαλμένων επιστημονικών και πνευματικών θεωρήσεων: «Ο Γραικύλος, τον ηγέτη κάμνει μόνον εντός της Ελλαδίτσας του... Ο Γραικύλος κάμνει το λεοντάρι εις τους Ρωμηούς με την βοήθειαν των ξένων, αλλά είναι φρόνιμον ποντικάκι εις τους ξένους... Εξ απόψεως Ρωμηοσύνης, οι Γραικύλοι είναι όλοι προδόται... Ο Ρωμηός γνωρίζει ότι η Ρωμηοσύνη του κατέχει την αλήθειαν και είναι η υψίστη μορφή των πολιτισμών»!...
Ένα σημείο της «Ρωμηοσύνης» που συγκλονίζει τον αναγνώστη είναι εκείνο που τονίζει την ουσιαστική ταύτιση των Ελλήνων με τους Αλβανούς! Μάλιστα ο πατήρ Ρωμανίδης δίνει ένα τόσο συγκινητικό παράδειγμα από την ίδια του την προσωπική εμπειρία στις Ηνωμένες Πολιτείες, που καταρρίπτεται έτσι ένας άλλος σύγχρονος μύθος, που θέλει τους Έλληνες και τους Αλβανούς «ανάδελφους» (ενώ στην πραγματικότητα έχουν κοινές ρίζες, ανθρωπολογικές και πολιτισμικές)...
Να τώρα τι γράφει ο Ρωμανίδης αναφορικά με τον παγκόσμιο χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισμού και τη δήθεν «ανωτερότητα» της Δύσης: «Ο Ρωμηός γνωρίζει σαφώς ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ συμμαχίας και δουλείας. Γίνεται σύμμαχος με οποιονδήποτε, εφ’ όσον συμφέρει εις το Έθνος, αλλά ποτέ δούλος των συμμάχων... Δεν ενδιαφέρει τον Ρωμηόν τι λέγουν οι ξένοι δι’ αυτόν, διότι τα κριτήριά του είναι ρωμαίϊκα... Αποκτά όλα όσα χρειάζονται από την σοφίαν των επιστημόνων του κόσμου, αλλά τα προσαρμόζει εις τον ρωμαίϊκον πολιτισμόν του. Ουδέποτε συγχέει τας θετικάς επιστήμας με τον πολιτισμόν, αφού γνωρίζει ότι και ο βάρβαρος δύναται να έχη ή να αποκτήση και να προαγάγη τας θετικάς επιστήμας, δια να χρησιμοποιήσει αυτάς εις την υποδούλωσιν και καταστροφήν των ανθρώπων. Δια τούτο ο Ρωμηός γνωρίζει ότι είναι πνευματικός ηγέτης... Η Ρωμηοσύνη είναι σήμερον πολιτιστικός ηγέτης εκατομμυρίων ανθρώπων εκτός της Ελλαδίτσας των»!...
Να σημειωθεί εδώ μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα θέση του Ρωμανίδη, η οποία αναφέρεται στο σχέδιο των Δυτικών ήδη από τον 19ο αιώνα να «νοθεύσουν» και να διαλύσουν την Ελλάδα και την Ορθοδοξία! Κατά τον Ρωμανίδη (στον πρόλογο του... θεολογικού του έργου-διατριβής «Το προπατορικόν αμάρτημα», που είναι όμως πολιτικός-ιστορικός και όχι θρησκευτικός!!!) επρόκειτο για ύπουλο ανθελληνικό σχέδιο του Ναπολέοντα, που τελικά κατάφερε να βλάψει τον ελληνισμό.. Να τι γράφει λοιπόν στον πρόλογο αυτό, που ουσιαστικά είναι συνέχεια της «Ρωμηοσύνης» (κάτι δηλ. σαν προσθήκη στο κλασικό του ιστορικό έργο): «Ότε εγράφετο η παρούσα μελέτη [ΣΗΜ.: εννοεί τη διατριβή του «Το προπατορικόν αμάρτημα»], δεν ήτο εισέτι αισθητόν ότι εις ξένα κέντρα αποφάσεων εσχεδιάσθη ουχί μόνον η κατάργησις της Ρωμαιοσύνης αλλά και η αλλοίωσις της Ορθοδοξίας, κατά τα πρότυπα των Δυτικών. Σήμερον παραδόξως, η έρευνα οδηγεί εις τον Ναπολέοντα και το επιτελείον αυτού ως αρχιτέκτονας των ενεργηθέντων. Ούτος είχε εις το επιτελείον του μεταξύ άλλων τον Ρήγαν Βελεστινλήν και τον Αδαμάντιον Κοραήν»...
Κατά τον πατέρα Ρωμανίδη ο Κοραής, κατ’ εντολή του Ναπολέοντα, ανέτρεψε τα σχέδια του Ρήγα για δημιουργία νέας Ρωμανίας με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη και προώθησε το σχέδιο δημιουργίας γραικύλικου κρατιδίου που θα συρρίκνωνε σταδιακά τον ελληνισμό (όπως και έγινε με την εξαφάνιση του ελληνισμού από την Τουρκία, τη Ρωσία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία, την Ιταλία, την Αίγυπτο, τη Ρουμανία, την Παλαιστίνη και αλλού...)! Μάλιστα – πάντα κατά Ρωμανίδη – το επιτελείο του Ναπολέοντα έφτασε στο σημείο να γράψει την «Ελληνική Νομαρχία» (του Ανωνύμου του Έλληνος), αφιερώνοντας ψευδεπίγραφα το βιβλίο ετούτο στον Ρήγα, αλλά στην πραγματικότητα προωθώντας τα ναπολεόντεια σχέδια μέσω του πράκτορα των Γάλλων Κοραή!... Με τον τρόπο αυτό το παραπάνω έργο ακόμα και σήμερα θεωρείται η «Βίβλος» της αφύπνισης των Ελλήνων, αλλά δεν είναι τίποτα άλλο παρά κατασκεύασμα των ξένων για να συρρικνώσουν και τελικά να εξαφανίσουν τον ελληνισμό...
Η «Πατερική Θεολογία», μια «άλλου είδους» Δογματική...
Η θεολογική διδασκαλία και θεωρία του πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη έχουν χαρακτηριστεί πολύ εύστοχα ως μια «άλλου είδους» Δογματική, μία θεολογία που κινείται πολύ πέρα από τα έως τότε γνωστά σχολαστικά πρότυπα. Γι’ αυτό και ο παπα-Γιώργης ο Μεταλληνός έκανε λόγο για «προ Ρωμανίδη και μετά Ρωμανίδη εποχή»! Διότι ο λόγος του Ρωμανίδη επαναδιατύπωσε την πατερική διδασκαλία, η οποία δεν συνίσταται στην απλή παράθεση πατερικών χωρίων, αλλά στη διείσδυση στο πνεύμα και την εμπειρία τους, μέσα από μια διαλεκτική ανωτέρου επιπέδου, που καλείται «καρδιακή σχέση» με τον Τριαδικό Θεό!... Όπως με δυο λόγια έχει ειπωθεί: «για πρώτη φορά η πανεπιστημιακή θεολογία γνώρισε στο πρόσωπό του τη διασύνδεσή της με την ιστορία και τη λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ως έκφραση της εμπειρίας του εκκλησιαστικού σώματος και μαρτυρία ζωής εν Χριστώ, και όχι μιας αυτονομημένης επιστημονικής γνώσεως, χωρίς την αμεσότητα με τον αγώνα του πιστού για σωτηρία»...
Είναι γεγονός ότι η δημοσίευση της διδακτορικής διατριβής του πατέρα Ρωμανίδη, υπό τον τίτλο «Το προπατορικόν αμάρτημα», προκάλεσε στους πανεπιστημιακούς κύκλους τόσο πολύ ενδιαφέρον, σχόλια και κριτικές, που μετά βεβαιότητας δεν είχε προκαλέσει προηγουμένως ούτε και προκάλεσε αργότερα καμία άλλη παρόμοια εργασία! Για πρώτη φορά στο εν λόγω έργο σύγχρονος επιστήμονας-θεολόγος συνδυάζει (και μάλιστα επιτυχώς!) απευθείας την Αγία Γραφή με την Πατερική Διδασκαλία, μέσω του πρίσματος της Ορθόδοξης πίστης και ιστορίας!... Η εν λόγω σύνδεση είναι που προκαλεί άμεσα (και σε πλήρη συμφωνία με τα όσα η Εκκλησία διδάσκει) τη διαμόρφωση του Δόγματος ως μεθόδου και δυνατότητας για τη... θεραπεία του πάσχοντος ανθρώπου!!! Κι αυτό, διότι το κεντρικό ερώτημα της φιλοσοφίας του Ρωμανίδη είναι το πρόβλημα της ανθρώπινης αποστασίας διαμέσου της αμαρτίας, κάτι που οδηγεί βαθμιαία στην «ψυχοπάθεια» («πάθηση της ψυχής»)... [ο όρος αυτός βέβαια διαφέρει στη θεολογία από τη σημασία που του αποδίδουν οι ψυχίατροι]
Άρα για τον Ρωμανίδη η πρώτιστη φροντίδα της ορθόδοξης Εκκλησίας πρέπει να είναι η θεραπεία της ανθρώπινης ψυχής («μόνο η Εκκλησία, και όχι η θρησκεία, σώζει»!). Τη θρησκεία τη βλέπει ως «δεισιδαιμονία», γι’ αυτό και ο Ρωμανίδης είναι κατηγορηματικός: «Η Ορθοδοξία ΔΕΝ είναι θρησκεία»!!! Μόνο διαμέσου της Μίας και Ενιαίας Εκκλησίας, που είναι υπερβατική έννοια και δεν την αντιλαμβάνεται εύκολα ένα κοινό μυαλό, μπορεί κάποιος να φτάσει στην κατάσταση της «θέωσης» (δηλ. της «γνώσης του Θεού»). Άλλωστε θρησκείες υπάρχουν πολλές και θα ήταν παράλογο η μέθοδος που περιγράφει την προσπάθεια που γίνεται προς τη «θέωση» να ταυτιστεί με μια θρησκεία... Τι είναι η θρησκεία; Πολύ απλά οι απέλπιδες προσπάθειες πολλών να προσδώσουν κοσμική μορφή και σχήμα σε Εκείνο, το οποίο δεν περιγράφεται...
Η θεραπεία της ψυχής του ευρισκόμενου υπό την επίδραση της αμαρτίας ανθρώπου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επανόρθωση της φυσικής λειτουργίας της ενέργειας που δρα στο σημείο εκείνο του ανθρώπινου σώματος που καταλαμβάνεται από την καρδιά. Ακριβώς στο σημείο ετούτο βρίσκεται η μία από τις δύο «έδρες» της εν λόγω ενέργειας, που ο Ρωμανίδης αποκαλεί «νουν». Ο ρωμανιδικός «νους» δεν είναι παρά η εξέλιξη της αρχαειοελληνικής φιλοσοφικής αντίληψης περί «νου» και σηματοδοτεί την ευρισκόμενη σε διαρκή κίνηση δύναμη, που εκτελεί διπλό ρόλο: ο εγκέφαλος την αντιλαμβάνεται ως «Λόγο» (λογική), ενώ η καρδιά την αποδέχεται ως «Νοερά Ενέργεια», δηλ. ως Ανώτερη δύναμη της νόησης. Συνεπώς το ίδιο ακριβώς σωματικό όργανο, ο «νους», μπορεί την ίδια στιγμή ταυτόχρονα να επιλύει μαθηματικά προβλήματα στον εγκέφαλο, αλλά και να προσεύχεται στον Κύριο στην καρδιά! «Εδώ και τώρα»! Για τον Ρωμανίδη και την ορθόδοξη παράδοση πρέπει να μας ενδιαφέρει πρώτιστα ΑΥΤΗ ΕΔΩ η ζωή, διότι πολύ απλά για τους Αγίους Πατέρες «Μετά θάνατον ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ δυνατότητα μετάνοιας»!!!
Η θρησκεία ως κατάσταση ασθενείας οφείλεται στο «βραχυκύκλωμα» ανάμεσα σε καρδιά και εγκέφαλο, στη βάση του οποίου δημιουργούνται διαφόρων ειδών «παραισθήσεις». Η Ορθοδοξία όχι μόνο δεν είναι θρησκεία, αλλά είναι η μόνη που μπορεί να θεραπεύσει τον άνθρωπο από την ασθένεια της θρησκείας! Από την οπτική γωνία της Πατερικής Διδασκαλίας, «ψυχοπάθεια» υπάρχει σ’ εκείνον, του οποίου ο «νους» είναι γεμάτος με σκέψεις («έννοιες και λογισμούς»). Και το σημαντικότερο: από «ψυχοπάθεια» υποφέρει όχι μόνο εκείνος που έχει «κακές σκέψεις», αλλά κι εκείνος που έχει... «καλές σκέψεις»!
Πώς όμως φτάνει κάποιος στη θεραπεία της ψυχής, δηλ. στην επανόρθωση της φυσικής λειτουργίας του «νου»; Κατά τον Ρωμανίδη αυτό είναι δυνατό μόνο στο πλαίσιο της ορθόδοξης παράδοσης, μέσω της αποδοχής της ουσίας της. Η «ψυχοθεραπεία» περνά μέσω δύο σταδίων: αρχικά μέσω του «φωτισμού» και στο τέλος μέσω της «θέωσης». Για να φτάσει όμως κάποιος σ’ αυτά θα πρέπει απαραίτητα να περάσει προηγουμένως απ’ τη διαδικασία της «κάθαρσης». Όπως διδάσκει ο Ρωμανίδης, από ορθόδοξης θεολογικής οπτικής γωνίας όλοι οι άνθρωποι επί της Γης πρόκειται να φτάσουν στο ίδιο νομοτελειακό τέρμα, ανεξαρτήτως αν είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Βουδιστές ή ακόμα και άθεοι... Όλοι οι άνθρωποι είναι προορισμένοι για τον ίδιο σκοπό: να δουν τη Δόξα του Κυρίου, κάτι που είναι εκ των προτέρων ορισμένο να συμβεί στο κοινό τέλος της ανθρωπότητας, τη στιγμή της Δευτέρας Παρουσίας! Το ζήτημα δεν είναι λοιπόν αν κάποιος θα δει τη Δόξα του Κυρίου, αφού ο καθένας θα τη δει!... Το ζήτημα είναι ΠΩΣ θα την δει: θα την δει ως «Φως γλυκύτατον και ανέσπερον» (όπως οι «σεσωσμένοι») ή θα την δει ως «πυρ καταναλίσκον», ως φωτιά που θα τους καίει (όπως οι «κολασμένοι»);
Με δυο λόγια, η διαφορά είναι μόνο στο πώς θα δούμε τη Δόξα του Θεού, αφού έτσι κι αλλιώς άπαντες θα την δούμε, είτε το θέλουμε είτε όχι! Το έργο λοιπόν της Εκκλησίας αφορά ακριβώς στο πώς ο άνθρωπος θα δει τον Κύριο, στο πώς δηλ. θα τον προετοιμάσει έτσι ώστε να τον δει όχι ως «Πυρ», αλλά ως «Φως»!... Κι αυτή ακριβώς η προετοιμασία, που είναι εξαιρετικά επίπονη, αποτελεί ουσιαστικά θεραπεία, που πρέπει ν’ αρχίσει και να τελειώσει σ’ αυτήν εδώ τη ζωή. Γι’ αυτόν τον λόγο και ο Ιησούς Χριστός γίνεται αποδεκτός ως «θεράπων ιατρός» του πλέον σημαντικού πράγματος στον άνθρωπο: της ψυχής...
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση του Ρωμανίδη για το ποιος μπορεί να φτάσει στη «θέωση». Μόνο ο Θεός, όχι ο άνθρωπος, μπορεί να κρίνει εάν αυτός που έχει φτάσει στον «φωτισμό» είναι απαραίτητο να φτάσει και ως τη «θέωση». Για παράδειγμα ο Θεός μπορεί να κρίνει ότι κάποιος «φωτισμένος» άνθρωπος είναι καλύτερα να ΜΗΝ φτάσει στη «θέωση», διότι σε τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να γίνει υπερβολικά περήφανος και να βλάψει την ψυχή του! Ο Κύριος επιτρέπει να φτάσει κάποιος στη «θέωση», μόνο όταν δεν υπάρχει ενώπιον αυτού πνευματικός κίνδυνος. Και στη «θέωση» του επιτρέπει να φτάσει, είτε για να του ενισχύσει τις δυνάμεις είτε για να τον προετοιμάσει για κάποια αποστολή...
Προτού κλείσουμε εδώ την έρευνά μας για τον πατέρα Ιωάννη Ρωμανίδη, θα κάνουμε μία σύντομη αναφορά στη θεολογική του «διαμάχη» με έναν άλλο, τεράστιου επίσης πνευματικού διαμετρήματος, θεολόγο, τον καθηγητή Παναγιώτη Τρεμπέλα. Η «αντιδικία» αυτή έφτασε στο αποκορύφωμά της με την ανταλλαγή επιστολών ανάμεσα στους δύο αυτούς κορυφαίους Έλληνες θεολόγους και αφορούσε ουσιαστικά τις διαφορετικές καταβολές τους: ο καθηγητής Τρεμπέλας είχε σαφείς «δυτικότροπες» επιρροές, ενώ ο πατέρας Ρωμανίδης προωθούσε την επιστροφή της ρωμαίϊκής θεολογίας στο πρότυπο της «καθ’ ημάς Ανατολής»... Να τι αναφέρει συγκινητικά για το εν λόγω θέμα, σε μια υποσημείωση, ο πατέρας Γεώργιος Μεταλληνός στο βιβλίο του «Πρωτοπρεσβύτερος Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης»:
«Σε προσωπικό επίπεδο δεν μειώθηκε ποτέ ο σεβασμός του π. Ιωάννη προς τον Π. Τρεμπέλα. Αυξήθηκε μάλλον, όταν περί του τέλος της ζωής του ο υπέργηρος καθηγητής κάλεσε και τον π. Ιωάννη στο Νοσοκομείο, όπου νοσηλευόταν, για να τον ασπασθεί, να του φιλήσει το χέρι και να ειρηνεύσουν. Μεγάλη στιγμή, πραγματικά, για δύο μεγάλους Θεολόγους και Ακαδημαϊκούς Διδασκάλους»!