18.1.2017
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι μια οποιαδήποτε «ινδοευρωπαϊκή» γλώσσα ή διάλεκτος· δεν είναι ούτε δανέζικα, ούτε ολλανδικά, ούτε πολωνικά. Είναι μία γλωσσική δομή κατά πολύ αρχαιότερη της λατινικής, με την τελευταία εξ άλλου να αποτελεί κατ’ ουσίαν ένα ελληνογενές ιδίωμα (βλ. τις ρίζες των περισσοτέρων λατινικών λέξεων). Γι’ αυτό και στα Ελληνικά διατηρούμε όρους προγενέστερης ετυμολογίας: λέμε «Σύνταγμα» και όχι «Constitution», λέμε «Θεσμός» και όχι «Institution», και ούτω καθ’ εξής.
Η ελληνική συλλαβική πρωτογλώσσα είναι ένας ζωντανός συμπαντικός οργανισμός, ο οποίος προέρχεται απ’ ευθείας μέσα από την ίδια τη φύση. Λέμε «Δημοκρατία» και εννοούμε το «κράτος του Δήμου». Στα αγγλικά η λέξη είναι «Democracy», αλλά προέρχεται απ’ τον Έλληνα Λόγο, χωρίς να σημαίνει κάτι στα αγγλικά. Αν την αναλύσουμε με βάση την αγγλική ετυμολογία, τότε έχουμε… «Demo» και «Crash», δηλ. έννοιες τελείως άσχετες με τη σημειολογική αξία της εν λόγω λέξης. Μόνο στην ελληνική έχουμε άμεση σύνδεση της ετυμολογικής ρίζας με τη φυσική υπόσταση των πραγμάτων που η κάθε λέξη ορίζει.
Βλέπουμε όμως, στον λόγο των εφημερίδων και της τηλεόρασης, ανθρώπους άσχετους να κακοποιούν την ελληνική γλώσσα· να μην γνωρίζουν καν να εκφράζονται στοιχειωδώς στα Ελληνικά! Δεν θα παραθέσουμε εδώ τα «μαργαριτάρια» τους. Θα προτείνουμε όμως, για τη διάσωση της ελληνικής γλώσσας που κινδυνεύει από το «μίξερ» της παγκοσμιοποίησης, να επανέλθουν κάποιες λέξεις της καθημερινότητάς μας, ατόφιες ελληνικές, στη θέση ξενικών όρων που επιβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Αυτό, ως απαρχή της επιστροφής μας στην πανάρχαια γλωσσική μας παράδοση, η οποία βεβαίως απαιτεί μία ημέρα και την επαναφορά του πολυτονικού συστήματος γραφής.
Ακολουθεί μικρός ενδεικτικός πίνακας της ως άνω ιδέας μας. Λέμε «μπαταρία»· η ελληνική λέξη είναι «συσσωρευτής». Λέμε «τρένο»· και πάλι υπάρχει ελληνική λέξη, η λέξη «συρμός». Λέμε επίσης «ασανσέρ»· η ελληνική αντίστοιχη λέξη είναι «ανελκυστήρας». Όπως λέμε και «ρεπορτάζ», ενώ υπάρχει η ελληνική «αναφορά» (ή και «έρευνα»). Τέλος, λέμε «σούπερ μάρκετ», που στα ελληνικά είναι απλούστατα «υπεραγορά». Δεν είναι δύσκολο λοιπόν, ούτε ουτοπικό, να επικρατήσουν στον καθημερινό μας λόγο οι παραπάνω ελληνικές λέξεις στη θέση των ξένων όρων που έχουν εισβάλει στη ζωή μας. Επαναλαμβάνουμε: τα Ελληνικά δεν είναι δανέζικα, χωρίς ιστορικό υπόβαθρο. Στα Ελληνικά υπάρχει λέξη για κάθε έννοια, υπάρχει το «σημαίνον» που αντιστοιχεί στο «σημαινόμενο».