8.12.2011
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Είναι η αγγλική γλώσσα... ελληνικό ιδίωμα;
Σήμερα η αγγλική γλώσσα θεωρείται ως η άτυπη παγκόσμια γλώσσα, αυτή δηλ. η γλωσσική μορφή που έχει επικρατήσει να ομιλείται περισσότερο σε όλη την υφήλιο και στο σύνολο σχεδόν των χωρών της. Οι αιτίες πολλές: η επικράτηση του λεγόμενου αγγλοσαξονικού πολιτισμού (ή μάλλον: τρόπου ζωής), η ορολογία και η γραμματική της, η πιο πολύπλοκη δομή άλλων γλωσσών, όπως π.χ. η γαλλική και η γερμανική κτλ. Ελάχιστοι όμως είναι εκείνοι, οι οποίοι τονίζουν την πραγματική προέλευση της συγκεκριμένης γλώσσας: που δεν είναι παρά... η ελληνική, εφόσον η συντριπτική πλειοψηφία των λημμάτων της αγγλικής έχουν ελληνικές ετυμολογικές ρίζες! Κι αυτό αποδεικνύεται εάν κάποιος αναζητήσει τη βαθύτερη καταγωγή τόσο των λέξεων όσο και γενικότερα των γλωσσικών (γραμματικών-συντακτικών) δομών της εν λόγω γλώσσας...
Θέλουμε εδώ, προτού προβούμε σε παράθεση των στοιχείων της περί των ανθρωπίνων γλωσσών έρευνάς μας, να σημειώσουμε απαραίτητα τα κάτωθι:
1. Ότι όλες οι περί παγκοσμίου ελληνικού πολιτισμού έρευνές μας δεν εκκινούν από «υπερπατριωτικά» συναισθήματα, εφόσον απορρίπτουμε θεωρητικά τόσο τον – αντιχριστιανικό – βιολογικό παράγοντα (δηλ. τον πολιτικό ρατσισμό) όσο και τον εθνικισμό, που πάντοτε οδηγούσε σε συρρίκνωση τον ελληνισμό.
2. Οι γλωσσικές μας μελέτες αποτελούν προϊόν καθαρά ερασιτεχνικής μας ενασχόλησης, εφόσον ο γράφων δεν είναι επαγγελματίας γλωσσολόγος, συνεπώς δεν επιθυμούμε την παρουσίαση εκ μέρους μας καμίας επιστημονικής θέσης.
3. Η ετυμολογική ανίχνευση των γλωσσών βασίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην υπόθεση, επομένως για να «καταρρίψει» κάποιος τυχών διαφωνών τα συμπεράσματά μας θα πρέπει να μας πείσει – με δικά του επιχειρήματα – ότι η δική του (προφανώς αντίθετη) άποψη έχει περισσότερη αληθινή βάση απ’ ότι η δική μας.
Επειδή το θέμα είναι πραγματικά ανεξάντλητο, σήμερα θα παρουσιάσουμε τις απόψεις ενός σύγχρονου Έλληνα ερευνητή, που έθεσε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για την ελληνικότατη προέλευση τις αγγλικής γλώσσας. Άλλωστε ο εν λόγω συγγραφέας είναι πολύ αξιόλογος καθηγητής και επιστήμονας, απόδειξη ότι και ο σύγχρονος ελληνισμός βγάζει ανθρώπους που συνεισφέρουν στην επιστημονική έρευνα με θέσεις πρωτοπόρες και μοναδικές και δεν είναι στείροι αντιγραφείς ξένων θεωριών, όπως δυστυχώς πράττουν αδιάντροπα αρκετοί Νεοέλληνες (μάλλον Γραικύλοι) «διανοούμενοι», που κόκκο δικής τους σκέψης δεν μπορεί να βρει κανείς στο ψευτοέργο τους...
Πριν μερικά χρόνια λοιπόν κυκλοφόρησε το έργο του καθηγητή πανεπιστημίου Σταύρου Θεοφανίδη, υπό τον «προκλητικό» για κάποιους τίτλο «Τα αγγλικά είναι ελληνική διάλεκτος»! Σ’ αυτό το βιβλίο ο καθηγητής Θεοφανίδης αποδεικνύει με στοιχεία αδιάψευστα πώς η αγγλική γλώσσα προήλθε περίπου απευθείας από τα αρχαία ελληνικά, όταν οι Έλληνες ναυτικοί προσέγγισαν κάποτε τις βρετανικές ακτές: τότε, η πρώτη λέξη που φώναξαν προς τους Άγγλους ήταν το ομηρικό «Ούλε» (δηλ. «γεια σας») και από εκεί ακριβώς προέκυψε – με τη δεδομένη βεβαίως φωνητική αλλοίωση, λόγω του βόρειου κλίματος – το σύγχρονο και πασίγνωστο αγγλικό “Hello”! Άλλωστε, καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι οι πρώτοι όροι που έλαβαν οι Άγγλοι από τους Έλληνες ήταν ναυτικοί όροι, λέξεις που σχετίζονταν με τη θάλασσα: “ocean” εκ του «ωκεανός», “gulf” εκ του «κόλπος», “navy” εκ του «ναυς» και τόσες άλλες, που ο καθένας μπορεί να αναζητήσει σε κάθε σχετικό λεξικό...
Όμως, ακόμα πιο εντυπωσιακό, ακόμα και η ίδια η εθνική ονομασία του αγγλικού λαού (“England”) είναι καθαρά ελληνικής προέλευσης! Κι αυτό δεν αφορά μόνο το δεύτερο συνθετικό (“land”, δηλ. «γη», που προέρχεται από το πανάρχαιο «λας», που σημαίνει «τόπος», άλλωστε και «Ελ-λάς» = «τόπος φωτός»!), αλλά και το πρώτο συστατικό που προσδιορίζει το έθνος: αυτό το “Eng” λοιπόν δεν είναι παρά η «γωνία» ή «καμπύλη» (σήμερα στην αγγλική: “angle”), δηλ. το πανάρχαιο ελληνικό «αγκύλη»! Κι αυτό, διότι οι Έλληνες ναυτικοί προσδιόρισαν την Αγγλία ως τη «γωνιακή χώρα», αυτή δηλ. που βρισκόταν στην άκρη της ευρωπαϊκής ηπείρου...
Το πιο συγκλονιστικό σημείο της έρευνας του καθηγητή Θεοφανίδη είναι το μέρος εκείνο, όπου – μέσα από ένα προσωπικό του βίωμα της παιδικής του ηλικίας – αποδεικνύει ότι οι σημαντικότερες αγγλικές λέξεις και φράσεις είναι 100% παραφθαρμένες ελληνικές! Να τι γράφει σχετικά ο καθηγητής στον πρόλογο του εν λόγω έργου του, αναφερόμενος στην επιστροφή του στο σπίτι από το πρώτο μάθημα αγγλικών που έκανε ως μαθητής:
«...μπήκα στο σπίτι και φώναξα στη Μάνα μου (δεν ήξερε, φυσικά, Αγγλικά και ούτε είχε πάει στο Δημοτικό!), με σηκωμένες τις γροθιές, υπερήφανος που κατακτούσα «την γλώσσα του μέλλοντος»:
- «Μάνα, I am», με ποντιακή, δηλαδή Πρωτοελληνική/Πελασγική, προφορά...
- Νε, παί (= παιδί μου). Ατό (= αυτό) τ’ εμέτερον εέν! Το είμαι έν...».
Τα έχασα... Αλλά προχώρησα στη δεύτερη ατάκα. Αυτή τη φορά, βάζοντας τα χέρια μου μπροστά, σαν να τα κρατούσα όλα στην αγκαλιά μου:
- «Μάνα, I have!».
Η απάντηση ήρθε ακαριαία:
- «Νέ, παί. Ατό πα, τ’ εμέτερον εέν! Το έχω έν». [Παιδί μου και αυτό δικό μας είναι! Το έχω είναι].
Εκνευρίστηκα, γιατί πήγα να κάνω τον σπουδαίο, να φέρω κάτι το «άγνωστο» και «νέο» στο σπίτι μας, και να διδάξω τη Μάνα μου... Απτόητος όμως προχώρησα στην επόμενη ατάκα, σφίγγοντας τις γροθιές μου, σε μίμηση πυγμάχου:
- «Μάνα, I can!», είπα με τις γροθιές ψηλά!
- Κι’ ατό πα τ’ εμέτερον εέν: Το κάνω έν», απάντησε πάλι η Μάνα μου...
ΠΡΟΣΕΞΤΕ: Είπα τρία από τα πιο πολυχρησιμοποιούμενα ρήματα της «Αγγλικής» και ήταν, και τα τρία, Αρχαία Ελληνικά...
Η Πρωτοελληνική/Πελασγική ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΦΟΡΑ, που είχαν οι Πόντιοι Γονείς μου, ήταν η ίδια με εκείνη την οποίαν οι Πρωτοέλληνες/Πελασγοί θαλασσοπόροι μετέδωσαν στους άγλωσσους Άγγλους τις ΠΡΩΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, φωνητικά, γιατί τότε, φυσικά, δεν υπήρχε Γραφή στην παρθενική τους επικοινωνία... Τους ίδιους φωνητικούς τόνους (φθόγγους) των Πελασγών χρησιμοποίησε και η Μάνα μου (όπως τους κληρονόμησε από τους Γονείς της) και κατάλαβε αμέσως, με τη ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΓΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ, τις τρεις «Αγγλικές» λέξεις, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ «Αγγλικά»...
Πραγματικά, τα όσα γράφει παραπάνω ο καθηγητής Θεοφανίδης είναι συγκλονιστικά και αποδεικνύουν το μεγαλείο της ελληνικής λαλιάς... Εδώ μόνο να σημειώσουμε ότι ένα κοινό στοιχείο της σημερινής αγγλικής γλώσσας με την ποντιακή διάλεκτο (καθώς και με την κυπριακή) είναι η ύπαρξη σ’ αυτά τα γλωσσικά ιδιώματα της περίφημης «προσωδίας», δηλ. της μελωδικού χαρακτήρα προφοράς των λέξεων (που προφέρονται θαρρείς «τραγουδιστά»). Αυτό το στοιχείο, που ελάχιστες σύγχρονες ντοπιολαλιές διασώζουν, υπήρξε το βασικό χαρακτηριστικό της αρχαίας ελληνικής, η οποία πρώτα τραγουδήθηκε και μόνο κατόπιν παρέλευσης αιώνων απέκτησε την τωρινή της μορφή (όπου έχει χαθεί πια η «προσωδία»...). Γι’ αυτό άλλωστε και ΟΛΑ τα πρωταρχικά κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπως τα ομηρικά έπη ή η ποίηση της Σαπφούς και του Αλκαίου, ήταν ποιήματα-τραγούδια και όχι ο αυστηρά πεζός λόγος, στον οποίο γράφουμε σήμερα...
Από το «είμαι» λοιπόν προκύπτει το “I am”. Κι από το «έχω» το “I have”, από το «κάνω» το “I can”, αλλά και από το «άγω» το “I go”, από το «θου» (του ρήματος «τίθημι») το “I do”, από το «ίσταμαι» το “I stand”, αλλά και το “I stop” και τόσα άλλα θαυμαστά! Που δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό, αφού πρόκειται για τα σημαντικότερα σημεία της καθημερινής αγγλικής γλώσσας!... Από εκεί και πέρα είναι όντως μοναδικός ο συσχετισμός των δύο γλωσσών (ελληνικής και αγγλικής), όπου πίσω από τη φωνητική διαστρέβλωση των λέξεων κρύβονται αναμφίβολα ελληνικές ρίζες...
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ο καθηγητής Σταύρος Θεοφανίδης ήταν ο πρώτος άνθρωπος που – ήδη από το 1973! – πρότεινε τις δύο όψεις ενός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος (η μία όψη ενιαία και η άλλη με εθνικό σύμβολο), όπως δηλ. συνέβη σχεδόν 30 χρόνια αργότερα με το ευρώ! Η σχετική πρότασή του μάλιστα δημοσιεύτηκε ως άρθρο στην εφημερίδα “The Times” του Λονδίνου στις 20 Αυγούστου 1973... Το 1996 ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν), Ζακ Σαντέρ, με επιστολή του αναγνώρισε στον Σταύρο Θεοφανίδη – καθηγητή της εφαρμοσμένης οικονομίας του Παντείου πανεπιστημίου – την «καινοτομική συμβολή της πρότασης».
Οι ρίζες της αγγλικής γλώσσας είναι πανάρχαιες ελληνικές!
Η έρευνά μας για τον παγκόσμιο χαρακτήρα της ελληνικής γλώσσας (που αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι του πλανητικού ελληνικού πολιτισμού, δηλ. της ελληνικής παγκοσμιοποίησης!) συνεχίζεται με την παράθεση μίας ακόμα σοβαρής αντίληψης, που και αυτή τονίζει την ελληνικότατη προέλευση της αγγλικής γλώσσας. Μια προέλευση που φαίνεται πεντακάθαρα από την ετυμολογική ιχνηλάτηση των αγγλικών λέξεων, σε σημείο κάποιοι να ισχυρίζονται ότι τα αγγλικά εν τέλει δεν είναι παρά... μία ακόμα ελληνική διάλεκτος!!! Και βέβαια, αυτό είναι εμφανές αν προσπαθήσει κανείς να αφαιρέσει από τη γλώσσα αυτή όλες τις ξεκάθαρα ελληνογενείς της λέξεις (π.χ. στον τομέα της επιστήμης και της φιλοσοφίας, όπου είναι προφανής η ελληνική καταγωγή της συντριπτικής πλειοψηφίας των όρων) και πάει να τις αντικαταστήσει με λέξεις «καθαρά» αγγλικές. Είναι βέβαιο ότι την επόμενη μέρα αγγλική γλώσσα ΔΕΝ θα υπάρχει!...
Η κυρία Μαρία Μαραγκού είναι μία από τις βαθύτερες γνώστριες της αγγλικής γλώσσας και θεωρείται ως μία από τις σπουδαιότερες καθηγήτριες της γλώσσας αυτής στον ελλαδικό (και όχι μόνο) χώρο. Συγγραφέας του τετράτομου πολύ σημαντικού έργου “Applied Grammar in Use”, παρουσιάζει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στη διδασκαλία των αγγλικών, αναζητώντας τη ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ σημασία πίσω από κάθε γραμματικό-συντακτικό κανόνα. Η έρευνά της δηλαδή εμπνέεται άμεσα από τον περίφημο πλατωνικό «Κρατύλο», την πρώτη κοινώς αποδεκτή παγκοσμίως μελέτη στην ιστορία περί της προέλευσης και της πραγματικής σημασίας των λέξεων της ελληνικής παγκοσμιοποιημένης γλώσσας. Όπως λέει και η ίδια η Μαρία Μαραγκού πολύ χαρακτηριστικά για τη μελέτη της:
«Μια πρωτοποριακή μέθοδος διδασκαλίας της αγγλικής γλώσσας, ειδικά σχεδιασμένη για Έλληνες μαθητές και καθηγητές, που θέλουν να μάθουν και να διδάξουν σωστά την αγγλική, χωρίς να μετατρέπονται αμφότεροι σε «πολιτισμικοί γενίτσαροι» ενός συγκεκαλυμμένου γλωσσικού ιμπεριαλισμού του τύπου: "Teach them English, and unteach them Greek first!" Μπορούμε να μάθουμε και να διδάξουμε άριστα την αγγλική, βασιζόμενοι στο γνωσεολογικό και δομικό υπόβαθρο της πανάρχαιας ελληνικής μας γλώσσας»!...
Από το κείμενο της Μαρίας Μαραγκού, υπό τον τίτλο «Αρχαιότατες ελληνικές οι ρίζες της αγγλικής γλώσσας» παραθέτουμε ένα πολύ χαρακτηριστικό απόσπασμα:
«Η Ελληνική μας γλώσσα έχει αποδειχθεί από πολλούς ερευνητές και γλωσσολόγους ότι γονιμοποίησε τον Ευρωπαϊκό λόγο. Δεν υπάρχει δηλαδή καμμία γλώσσα στην Ευρώπη που να μην έχει Ελληνικά στοιχεία. Η Αγγλική, φυσικά, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξάιρεση».
Και, παρακάτω, αναφερόμενη στο θέμα των «κρυμμένων» ελληνικών ριζών που βρίσκονται μέσα στις αγγλικές λέξεις (μπροστά κυριολεκτικά στα μάτια μας!), γράφει και τα εξής:
«Πέρα, όμως, από τις προφανώς Ελληνικές λέξεις υπάρχουν και πάρα πολλές άλλες που έχουν την ρίζα τους σε αρχαιότατες Ελληνικές διαλέκτους, όπως την Ομηρική δηλ. της εποχής του Ομήρου ή και ακόμα πιο πίσω, στα Ελληνικά της μυκηναϊκής και προμηκυναϊκής περιόδου ή της εποχής του Ορφέα, που χάνεται στο βάθος του χρόνου»...
Να τώρα, σύμφωνα με την έρευνα της κυρίας Μαραγκού, μερικά παραδείγματα λέξεων, που δεν φαίνονται με την πρώτη ότι είναι 100% ελληνικές, λόγω του ότι οι αρχαιότατες αυτές λέξεις – ενώ χρησιμοποιούνται στα αγγλικά – εν τούτοις δεν χρησιμοποιούνται στη νεοελληνική γλώσσα:
- after. Προέρχεται απ’ το ομηρικό «αυτάρ», που σημαίνει το ίδιο πράγμα, δηλ. «μετά».
- park. Το «πάρκο». Προέρχεται από την αρχαιότατη ελληνική λέξη «πάροικον», που σήμαινε το ιερό άλσος που βρίσκεται γύρω από τον ναό, δηλ. «παρά τον οίκο» του Θεού.
- price. Στα σημερινά αγγλικά σημαίνει «τιμή». Να όμως που προέρχεται απευθείας από το αρχαιοελληνικό ρήμα «πιπράσκω», που – στο «Επικτήτου Εγχειρίδιον», όπου και απαντάται – σημαίνει «πληρώνω για να αγοράσω κάτι».
- bank. Στα αγγλικά η «τράπεζα». Προέρχεται από το αρχαίο ρήμα της ελληνικής γλώσσας «παγιώ» (ή «πήγνυμι»), που η σημασία του είναι «κάνω κάτι ασφαλές και στερεό» ή «μπήγω, κατασκευάζω, παρέχω στερεότητα». Από εδώ προκύπτει η λέξη «πάγκος», που μετατρέπεται σε «μπάνκα». Σύμφωνα με την Μαρία Μαραγκού: «Στην αρχαία αγορά υπήρχαν οι πάγκοι (τραπέζια) που με τα 4 πόδια τους στερεόνονταν στη γη. Πάνω σ’ αυτούς τους πάγκους γίνονταν ανταλλαγές νομισμάτων που εξυπηρετούσαν διάφορους εμπόρους που έρχονταν από άλλες πόλεις που είχαν διαφορετικό νόμισμα. Αλλά και οι σημερινές τράπεζες με νομισματικές συναλλαγές ασχολούνται».
- boss. Η λέξη αυτή στα αγγλικά σημαίνει «αφεντικό». Να όμως που κι αυτή έχει ελληνικότατες καταβολές! Προέρχεται από τη λέξη «πόσσις», που είναι ο αφέντης του σπιτιού. Γράφει σχετικά η Μαραγκού: «Ο Ποσειδών στην Ελληνική παράδοση αναφέρεται ως «πόσσις δας» δηλ. ο αφέντης της γης. Πράγματι το νερό κυριαρχεί πάνω στη γη»...
- dollar. Το περιβόητο «δολλάριο», νόμισμα μερικών αγγλοσαξονικών χωρών. Βγαίνει από την ελληνική λέξη «τάλλαρον», που σήμαινε το καλάθι που χρησίμευε ως μονάδα μέτρησης στις ανταλλαγές (π.χ. «δώσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι»). Παράγωγο αυτής της λέξης είναι το περίφημο «τάλληρο», αλλά και το... «τελλάρο»! Να τι σημειώνει επίσης η κ. Μαραγκού: «Απο προσωπική μαρτυρία καταθέτω ότι Έλληνες του Καναδά πολλές φορές στις μεταξύ τους συνομιλίες έλεγαν π.χ. «Πόσα τάλλαρα έδωσες;» και εννοούσαν δολλάρια. Έχει, λοιπόν, κάτι μείνει στις μνήμες του λαού. Επίσης οι Αμερικανοί το dollar το προφέρουν «ντάλαρ».
- yes. Το αγγλικό «ναι», που όμως κατάγεται από το πανάρχαιο ελληνικό «γε», που σημαίνει «βεβαίως»!
- no. Το αγγλικό «όχι», που κι αυτό κατάγεται από το ελληνικό αρνητικό μόριο «νη», που και σήμερα διασώζεται στη λέξη π.χ. «νηνεμία» («έλλειψη ανέμου»)...
- sex. Σημαίνει στα αγγλικά το «φύλο» (άνδρας, γυναίκα), αλλά και την ερωτική πράξη. Προέρχεται απ’ το ελληνικό «έξις» (δηλ. «τάση, έλξη»), με τη δασεία του γράμματος «ε» να μετατρέπεται σε “s”, όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις).
- food. Ναι, ακόμα κι αυτή η λέξη (που σημαίνει στα αγγλικά «τροφή») πάρθηκε στην αγγλική γλώσσα απευθείας από τα αρχαία ελληνικά! Παράγεται από τη λέξη «εφόδιον» («επί» + «οδός»), που όπως σημειώνει η Μαρία Μαραγκού: «Έτσι ονόμαζαν τα τρόφιμα που έπαιρναν μαζί τους οι στρατιώτες στις πορείες και είχαν στον δρόμο».
Η έρευνα που έχει πραγματοποιήσει η Μαρία Μαραγκού στο θέμα των καταβολών της αγγλικής γλώσσας (άρα στις ρίζες των ελληνικών) έχει πραγματικά απίστευτο βάθος. Ως επίλογο στα γραφόμενά μας αυτά περί της ελληνικής παγκοσμιοποιημένης γλώσσας παραθέτουμε το συμπέρασμα του ως άνω κειμένου αυτής της πολύ αξιόλογης Ελληνίδας ερευνήτριας:
«Βλέπουμε, λοιπόν, πόσα χρωστάει η Αγγλική γλώσσα στην «μητέρα» Ελληνική και αυτό μας κάνει να νιώθουμε τυχεροί που γεννηθήκαμε Έλληνες και είμαστε κληρονόμοι αυτού του γλωσσικού πλούτου. Θεωρώ ότι η Ελληνική γλώσσα είναι το πιο μεγάλο και το πιο σημαντικό πνευματικό μνημείο της ανθρωπότητας»!