Φεβρουάριος 2002
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
[Το κείμενο που ακολουθεί έχει πραγματικά ιστορική και επιστημονική αξία: αποτελεί μέρος ευρύτερου πληροφοριακού υλικού και είναι γραμμένο τον Φεβρουάριο του 2002. Αφορά στις τότε πολιτικές-οικονομικές εξελίξεις στη Βουλγαρία, με επίκεντρο τον βρώμικο ρόλο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και στη χώρα αυτή. Όταν γράφαμε αυτές τις γραμμές η Ελλάδα είχε μόλις εισέλθει στη ζώνη του ευρώ, επικρατούσε γενικός ενθουσιασμός (εν όψει και των Ολυμπιακών αγώνων της Αθήνας) και ούτε καν περνούσε από το μυαλό μας ότι μια μέρα θα αναγκαζόταν και η πατρίδα μας να καταφύγει στη βοήθεια της διεθνούς αυτής συμμορίας! Όμως, έχει ο καιρός γυρίσματα... ]
Την 1η Φεβρουαρίου 2002 δύο βουλγαρικές εφημερίδες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, η γερμανικής ιδιοκτησίας «Τρουντ» και η φιλοσοβιετική «Άκρως Απόρρητο», δημοσιοποιούσαν το ίδιο ακριβώς συμπέρασμα, ότι «η έκρηξη πλησιάζει με ολοένα και μεγαλύτερη ταχύτητα»! Όπου ως «έκρηξη» εννοείται η φοβερά μεγάλη πια λαϊκή δυσαρέσκεια κατά των πάντων: κατά των κοινοβουλευτικά εκπροσωπούμενων κομμάτων, αλλά και των εξωκοινοβουλευτικών, κατά των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων, της αστυνομίας, της δικαιοσύνης, της διασπασμένης στα δύο εκκλησίας και πάντως κατά της δημοκρατίας...
Την ίδια ημέρα ξεκίνησαν οι πρώτες μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις και απεργίες, με κλείσιμο του κέντρου της Σόφιας από αγανακτισμένους οδηγούς, ενώ είναι σαφές πως έπονται ακόμη μεγαλύτερες. Το βέβαιο είναι πως κανείς σοβαρός πολίτης δεν μπορεί να δέχεται τέτοια προσβολή της νοημοσύνης του, όπως αυτή που πραγματοποιεί η κυβέρνηση με τα περί «800 ημερών» κτλ. [όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία της Βουλγαρίας το 2001 ο πρώην βασιλιάς Συμεών Σαξκομπουργκότσκι είπε το απίθανο ότι θα έλυνε όλα τα προβλήματα μέσα σε... 800 μόλις ημέρες! Τελικά το μόνο που «κατάφερε» ήταν να εξαφανιστεί ο ίδιος από το πολιτικό σκηνικό της χώρας...]
Η πραγματικότητα, που δεν θέλει να τη δεχτεί κανείς από τα μεγάλα δημοκρατικά κόμματα, είναι πως αφού στις πλέον προηγμένες χώρες του κόσμου παρατηρείται τόσο μεγάλη ύφεση (ενώ οι οικονομικοί-ιδιωτικοί όμιλοι προχωρούν σε σταδιακές περικοπές του προσωπικού τους) και αφού το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά τις περιπτώσεις της Αργεντινής και της Τουρκίας, είναι πια χρεωκοπημένο, χώρες σαν τη Βουλγαρία θα βυθιστούν σε μεγάλη οικονομική κρίση. Διότι μετά την Αργεντινή, έρχεται η σειρά της Βραζιλίας, της Πολωνίας, της Ισπανίας και της Βουλγαρίας. Για να αποδειχτεί έτσι πραγματική καταστροφή για το μέλλον της τελευταίας η απόφαση της αποτυχημένης κυβέρνησης Κόστοφ να προσδέσει αφενός τη χώρα στο Δ.Ν.Τ. και αφετέρου να παραλληλίσει αναλογικά το βουλγαρικό λέβα με το γερμανικό μάρκο [αμφότερες τις αποφάσεις είχε λάβει ο πρωθυπουργός Κόστοφ ήδη από το 1997].
Η μόνη ρεαλιστική για τη χώρα λύση σήμερα είναι η λήψη μέτρων τέτοιων, έτσι ώστε το αργότερο μέσα στο 2003 να βγει από το σύστημα του Δ.Ν.Τ. Εξάλλου μέχρι στιγμής το Δ.Ν.Τ. έχει αποτύχει εντελώς στην πρακτική του, αφού δεν υπάρχει χώρα σ’ ολόκληρο τον κόσμο που να βγήκε κερδισμένη απ’ αυτό (η περίπτωση της Αργεντινής πρόσφατα φτάνει για να το αποδείξει).
Ανάμεσα στις οικονομίες της Αργεντινής που κατέρρευσε πρόσφατα και της Βουλγαρίας υφίστανται εντυπωσιακές ομοιότητες. Η διάλυση της οικονομίας της Αργεντινής οφείλεται κύρια στην υπερτίμηση του νομίσματός της, του πεσό. Το 1991 η Αργεντινή προσδέθηκε στο Δ.Ν.Τ., ενώ το πεσό ορίστηκε στη «σταθερά» 1 προς 1 με το αμερικανικό δολάριο (η Βουλγαρία μπήκε στο Δ.Ν.Τ. το 1997, με ορισμό της τιμής του λέβα στο 1 προς 1 με το γερμανικό μάρκο). Από το 1991 όμως και έως το 2001 ο πληθωρισμός στην Αργεντινή απέβη πολλαπλάσιος απ’ αυτόν στις ΗΠΑ κι έτσι η τιμή του πεσό έγινε τεχνητά «υψηλή», άρα μ’ ένα δολάριο ή πεσό μέσα στην Αργεντινή μπορούν πια να αγοραστούν λιγότερα πράγματα απ’ ότι στο εξωτερικό! (στη Βουλγαρία από το 1997 και έπειτα παρατηρείται πραγματικός πληθωρισμός από 35% έως και 50%, τη στιγμή που στις χώρες της Ε.Ε. η ζωή ακριβαίνει μόνο κατά 6-7%. Τούτο σημαίνει πως η «ισορροπία» 1 μάρκο-1 λέβα είναι πέρα για πέρα τεχνητή και δεν ισχύει προ πολλού... Λόγω όμως της συμμετοχής της Βουλγαρίας στο Δ.Ν.Τ. η εξίσωση αυτή δεν μπορεί να αλλάξει, αφού έτσι προκαθορίστηκε από το 1997!)
Τι συνέβη λοιπόν στην Αργεντινή; Εξαιτίας αυτών των αρνητικών συνθηκών οι Αργεντίνοι επιχειρηματίες βρήκαν πιο συμφέρον να στραφούν απόλυτα στις εισαγωγές εμπορευμάτων απ’ το εξωτερικό, παρά μέσα από τη χώρα! Ως αποτέλεσμα η οικονομική κατάσταση της Αργεντινής απότομα χειροτέρευσε, η ανεργία πολλαπλασιάστηκε, ενώ το κράτος βρέθηκε ενώπιον πλήρους αδυναμίας να ασχολείται καν με το εξωτερικό του χρέος... Τα ίδια ακριβώς «συμπτώματα» εμφανίζονται σήμερα και στη Βουλγαρία, όπου κατά το 2001 οι εισαγωγές ξεπέρασαν κατά 1,1 δις. δολάρια τις εξαγωγές.
Πέραν αυτών, στη Βουλγαρία παρατηρείται προσέγγιση του ποσοστού ανεργίας της Αργεντινής, αλλά και αύξηση του εξωτερικού χρέους της χώρας, το οποίο μόνο κατά τον Δεκέμβριο του 2001 [μέσα σε έναν δηλ. μήνα] ανέβηκε κατά 160 εκατομμύρια δολάρια «ψηλότερα». Υπάρχει όμως και κάτι, στο οποίο ο βαθμός ανησυχίας της Βουλγαρίας είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ότι υπήρξε στην Αργεντινή: ενώ από το 1991 και ύστερα (μέχρι την καταστροφή του 2001) στην Αργεντινή διαπιστώθηκε πραγματική «εισβολή» ξένων επενδύσεων, στη Βουλγαρία ο αριθμός αυτός ποσοστιακά είναι τόσο μικρός, ώστε να γεννά άμεση αγωνία. Τα δεδομένα αυτά είναι τόσο σοβαρά, ώστε κρίνεται αναγκαία η γρήγορη «κρούση του κινδύνου»...
[ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ: Να σημειωθεί εδώ ότι την ίδια εκείνη εποχή, τους πρώτους μήνες του 2002, στο πλαίσιο διεθνών επαφών μας, συναντηθήκαμε με υψηλά ιστάμενο παράγοντα του βαλκανικού παρασκηνίου. Συζητήσαμε επί αρκετή ώρα για τις επερχόμενες πιθανές εξελίξεις στις χώρες της περιοχής, έως ότου η κουβέντα έφτασε στην Ελλάδα. Ο συνομιλητής μας ήταν κατηγορηματικός: η Ελλάδα θα καταρρεύσει οικονομικά κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών!!! Τότε δυσκολευτήκαμε να τον πιστέψουμε, αλλά παρ’ όλα αυτά ποτέ δεν ξεχάσαμε τον έντονα δραματικό τόνο του λόγου του σε ό,τι αφορά τη χώρα μας. Τελικά ο καθόλου τυχαίος εκείνος άνθρωπος δικαιώθηκε, δυστυχώς, πλήρως...]